Üzgün, heyecanlı, mutlu veya başka uç duygularda olduğunda ağzına hiçbir şey götüremeyenlerden misiniz, yoksa löpür löpür yemeğe saldıranlardan mı?

• Stresli hissettiğinizde daha fazla yer misiniz?
• Tok olduğunuzda da yiyor musunuz?
• Daha iyi hissetmek için yemek yiyor musunuz (üzgün, kızgın, bıkkın, endişeli olduğunuzda kendinizi sakinleştirmek için)?
• Kendinizi yemekle ödüllendirir misiniz?
• Doyana kadar düzensiz bir şekilde yemek yer misiniz?
• Yemek yemek size güvende hissettiriyor mu? Yemek bir arkadaşınızmış gibi hissediyor musunuz?
• Besinlerin etrafında güçsüz veya kontrolden çıkmış hissediyor musunuz?

 

Bu sorulara cevabınız evet ise duygusal yeme bozukluğunuz olabilir. Gelin inceleyelim duygusal yeme neymiş:

Yemek yiyerek rahatlamak insanlar arasında çok yaygındır ve duygusal yeme denilen bir uygulamanın bir parçasıdır. Duygusal yeme, birtakım duygu durumlarına yanıt olarak meydana gelen bir yeme davranışı eğilimidir. Normalde anksiyete, stres, depresyon vb. duygu durumları iştah azalmasına neden olurken duygusal yeme davranışı sergileyen kimseler benzer duygu durumlarında aşırı bir yeme davranışı gösterebilmektedir. Bu şekilde yedikten sonra suçluluk veya utanç hissedebilirler, bu da aşırı yeme ve buna bağlı olarak kilo artışı gibi sorunlara yol açabilmektedir.

Olumsuz duygular, stres, boşluk hissi, iş stresi, maddi kaygılar, sağlık sorunları, ilişki sorunları gibi her şey buna sebep olabilmektedir. Her iki cinsiyeti de etkileyen bir konudur. Ancak farklı çalışmalara göre duygusal yeme, kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Duygusal yeme önceden aşırı yeme davranışı gösteren bireylerle ilişkilendirilirken günümüzde diyet yapanlarda da duygusal yeme davranışı olabilmektedir. Duygusal yemenin önyargılar, kaloriler hakkında aşırı derecede takıntılı olmak, öğün atlamak, aşırı yemek gibi birçok yönü bulunmakta.

 

Duygusal açlık ve fiziksel, yani gerçek açlık birbirinden farklıdır. Duygusal açlık, yemek yiyerek kolayca azaltılamaz.

Fiziksel açlık	Duygusal açlık
Zamanla yavaşça gelişir.	Aniden ortaya çıkar.
Çeşitli besin grupları arzulanabilir.	Sadece belirli besinler arzu edilir.
Doyma hissini hissedilir ve yemek yemek bırakılır.	Besinler tıka basa tüketilir ve doygunluk hissi hissedilmez.
Yemek yeme konusunda olumsuz hisler yoktur.	Yemek yemekten suçluluk ve utanç duyulur.

 

Duygusal beslenmeyi durdurmak için öneriler:

• Sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmak
• Porsiyon büyüklüğüne dikkat etmek
• Stresle başa çıkmak
• Yürüyüş, yoga gibi rahatlatıcı egzersizler yapmak
• Meditasyon yapmak
• Beslenme günlüğü tutmak
• Suçlu besinleri azaltın/ ortadan kaldırın (Duygusal hissettiğinizde arzuladığınız besinleri yemeden önce koklamak, izlemek, hissetmek; düşünmek için size zaman sağlayıp aslında neden yemek istediğinizi size hatırlatarak yardımcı olabilir.)
• Psikolojik destek almak

 

Zihnini değiştir, vücudun değişsin!

Çeşitli diyetler yaparak kilo kaybedebilirsiniz. Fakat en başında kilo almanıza sebep olan şeyleri hayatınızda değiştirmedikçe o kiloları çok yüksek ihtimalle geri alabilirsiniz. Bu yönüyle düşünce yapınızı ve hayat tarzınızı değiştirmek sizin için çok büyük adımlar olacaktır.

Duygusal yeme davranışına sahip olan bireyler, kilolarını çok fazla takarlar. Uzman yardımı olmadan fikirlerini değiştirmek çok zorlayıcıdır. Uzmanlar bunu durdurabilmek adına farklı teknikler kullanmaktadırlar. Bu teknikler tek başına veya birlikte uygulanabilmektedir.

Etkili olduğu gösterilen tekniklerden bazıları:

• EFT duygusal özgürleşme tekniği
• PSTEC
• Hipnoterapi

Bu tekniklerde kişinin neden duygusal yemeye başladığından ziyade şuanda ve duygusal yeme anlarında nasıl hissettiğidir.

 

Bu terapiler arasında en etkili olanı EFT olarak bulunmuştur. Akupunktura dayalı bir tekniktir. İnsan bedeninde bulunan bazı enerji noktaları bir nevi insan beyninin reset tuşu gibidir. Bu yöntemde bu reset tuşları kullanılmaktadır. Probleme yönelik olarak önceden belirlenmiş hatırlatıcı kelimeler veya kısa cümleleri sözlü olarak tekrar ederken parmak uçlarıyla yüzün ve üst bedenin üzerine dokunmayı içermektedir. Uygulanması genellikle 10 ile 30 dakika arasında (problem durumuna ve yoğunluğuna göre) değişmektedir. Bu aşamada kişi duygusal yemeye sebep olan negatif duyguların farkına varmaktadır. Bundan sonra ise farkına varılan negatif duyguları önlemek adına PSTEC yöntemine geçilmektedir.  Kişi, bu yöntemle geçmişteki tetikleyicilerden etkilenmeden düşüncelere ya da hatıralara eklenmiş olumsuz duygulardan kurtulabilmekte ve geleceğe umutlu bir şekilde bakabilmektedir.

Hipnoterapi ise biraz komplike bir tekniktir. Besinlere olan duygusal bağlılıkları çözmeyi sağlamakta ve EFT ve PSTEC tekniklerini desteklemektedir.

İlk aşamada kişinin kendisiyle barışarak kendisini kabul etmesi sağlanmaktadır. Ama bu pes etmek anlamına gelmemelidir. Sadece kişinin kendisine karşı oluşturduğu sert ve acımasız eleştirilerin kırılması için önemli bir adımdır.

 

Tedavi sürecinde başarılı olmak için size yardımcı olacak bazı öneriler:

• Denenmiş ve onaylanmış terapileri araştırıp uygulayabilirsiniz.
• Duygusal açlık ve gerçek açlığı birbirinden ayırt edin.
• Kilo kaybınızı sürdürülebilir bir şekilde sağlayın.
• Bilinçaltınızdaki duygusal yemeye sebep olan etmenlerin farkına varın.
• Şeker isteğinizi bastırın.
• Enerji harcamanızı arttırın.
• Kendinizi kabul edin, böylelikle özsaygınızı arttırın.
• Besine dayalı eski alışkanlıklarınızı bitirin.
• Sağlıklı besinler tüketme arzunuzu güçlendirin.
• Metabolizmanızı güçlendirin.

 

Bu teknikleri uygularken hedef vücut ağırlığı, hedef elbise veya pantolon bedeni ölçülerinizi yazdığınız ve her zaman elinizde bulunduracağınız bir defteriniz olmalı. Ayrıca bu hedeflenenlerin gerçekleşmesini umduğunuz tarih aralığını da deftere eklemek çok önemlidir.

Öncelikle 1 aylık vücut ağırlığı hedefinizi, sonraki aşamalarda da 1 yıllık hedefinizi belirleyin. Zamanla artan hedefleriniz olsun.

Dilerseniz hedeflediğiniz vücut ağırlığına ulaştığınızda yapmak istediğiniz şeyleri, gitmek istediğiniz tatilleri, hatta varsa ulaşmak istediğiniz vücuda sahip kişilerin fotoğraflarını bile motivasyon aracı olarak kullanabilirsiniz.

 

Duygusal yemeyi durdurabilmek için 7 basit adım:

• Şimdiyi/şuanı kabul etmek

Belki şimdiye kadar yaptığın şeyler en iyileri değildi ama elinden gelen buydu, bu kadarını yapabildin ve şimdi buradasın. Kendini yargılamadan şuanı kabullenmelisin. Hayatını değiştirmek üzeresin. Artık her gün senin için yeni bir gün.

Bu aşamada kendinle konuşmalar yapabilirsin. Bazı şeyleri duymak daha büyük etkiler yaratabilmektedir. Öncelikle içinden geçen cümleleri (tembel olduğum için şişmanım, şişman olmayı hak ediyorum, metabolizmam çok yavaş, çok çirkinim gibi cümleler aklına gelebilir) kağıda döküp sonrasında dışından okumalısın. Yazdığın cümlelere 10’dan 1’e kadar puanlayabilirsin (10:buna tamamen eminim, 1:buna hiç inanmıyorum). Bu cümleler arasında en yüksek puanı alanla çalışmaya başlayabilirsin. EFT veya PSTEC gibi yöntemleri kullanabilirsin.

• Rahatlık ve stresli yemek

Şeker isteğinizi ve yeme zorunluluğunuzu bastırın. Sizi rahatlatan ve strese sokarak yemenizi sağlayan mevcut olayları ve durumları düşünerek başlayın. Bu zamanlarda deneyimlediğiniz duygulara odaklanın. Bu duygu ve düşüncelerle olabildiğince bağlantılı olun. Daha sonra bunları daha önceki olaylarda yaşadığınız benzer duyguları takip etmek için bir bağlantı olarak kullanın. Hangi duyguları besinle doldurduğunuzun farkına varın. Yediğiniz her besini miktarlarıyla ve zamanlarıyla not ettiğiniz bir beslenme günlüğü tutmak da farkındalığınızı arttırmanızı sağlayacaktır. Kilo almanızı sağlayacak besinlerden uzak durmak adına dikkatli beslenin.

• Beden algısı

Kendinize olan nefretinizin kaynağını iyileştirin. Kendi vücudunuzda sevdiğiniz ve sevmediğiniz şeylerin bir listesini yapın. Sevmedikleriniz arasında bir puanlama yapın ve en yüksek puanlı olanla çalışmaya başlayın, kendinizi kabullenin. Bu aşamada PSTEC tekniği çok faydalı olacaktır.

Vücut yağınız konuşabilse size ne derdi? Bunu canlandırın ve aranızdaki iletişimin farkında olun. Onunla nasıl anlaşabileceğinizi, neye ihtiyacınız olduğunu ve ne yapmanız gerektiğini sorun. Yargılayıcı olmayın. Size ihtiyacınız olan her şeyi söylediğini düşündüğünüzde onun gitmesine izin verin. Artık serbest, yağlar gidebilir.

Bu aşamada farkındalığınız oldukça yükselecektir. Başarma korkunuzu salın gitsin.

• Hedefleri düzenlemek ve onlara ulaşmak

Adım atın. Yapmak istediğiniz her şey için başarı merdivenlerini tek tek tırmanın. Düzenli olarak egzersiz yapan veya sağlıklı beslenen insanlara karşı gerçekten ne hissettiğinizi ve zayıflama isteğinizin dayandığı şeyleri keşfedin. Metabolizma hızınızı arttırın, spor yapın.

• Engelleri aşmak

Kendinizi kabullenin, yolunuza devam edin. Sizi engelleyen veya kafanıza takılan şeyler varsa tekrar onların üstünde durun.

• Derinlere inmek

Kalan engelleri keşfet ve serbest bırak.

• Yeni gün, yeni sabah

Daha sezgisel olun ve hep şu cümleyi tekrarlayın:

“Geçmişteki sezgilerimi hiç dinlememiş olmama rağmen, nasıl yapacağımı bildiğimden emin değilim, şimdi ise evrene sesleniyorum: tamamen sevgiyle doluyum, kendimi tamamen dinliyorum ve kendimi kabul ediyorum.”

 

Kendinize şükran duyun;

• “Kilo vermeye olan azmime şükran duyuyorum.”
• “Kendimi affetmeye hazır olduğum için şükran duyuyorum.”
• “Sahip olduğum sevgi için şükran duyuyorum.”
• “Geçmişimi atlatabildiğim için şükran duyuyorum.” …

Başarınızın farkında olun ve kendinizi tebrik edin.

 

Duygusal yemeyi önlemek adına yapılabilecek başka şeyler:

• Depresyonda ya da yalnızsanız, sizi her zaman daha iyi hissettiren birini arayın, köpeğinizle/kedinizle oynayın, en sevdiğiniz fotoğrafa bakın ya da sevdiğiniz hatıralara bakın.
• Endişeliyseniz, en sevdiğiniz şarkıyla dans ederek, stres topunu sıkarak veya hızlı bir yürüyüş yaparak endişenizi azaltın.
• Yorgunsanız, kendinize bir bardak sıcak çay hazırlayın, banyo yapın, kokulu mumları yakın veya ılık bir battaniyeye sarının.
• Sıkılıyorsanız, iyi bir kitap okuyun, bir komedi filmi izleyin, dışarıda gezin veya hoşunuza giden bir etkinliğe katılın (ahşap işleri, gitar çalmak, sinemaya gitmek gibi).