Keton Supplementi

Keton supplementi son yıllarda özellikle ketojenik diyet yapanlar tarafından sıklıkla tercih edilen bir supplementtir. Vücudun ketozise girmesini hızlandırmasının yanında keto grip yaşanmasını da engellemesi keton supplementini daha revaçta tutuyor.

Ketojenik Diyet Nedir ve Nasıl Çalışır?

Ketojenik ya da keto diyeti isimleriyle bilinen beslenme şekli, düşük karbonhidrat yüksek yağ tüketimiyle gerçekleştirilmektedir. Yüksek karbonhidrat içeren besinlerin günlük diyette kısıtlanmasıyla sağlanmaktadır. Bu şekilde de karbonhidrat yerine yağın yakımı sonucu vücuda enerji sağlanması amaçlanmaktadır. Yağın enerji için kullanımı vücutta keton cisimleri adı verilen moleküller oluşmaktadır. Dolayısı ile ketojenik diyet ismi de buradan gelmektedir.

Ekzojen Keton Supplementi ve Ketojenik Diyetle İlişkisi Nedir?

Ketojenik diyet oldukça kısıtlayıcı bir beslenme şekli olduğu için çoğu kişi süreklilik sağlayamayarak diyetin amacına ulaşamamaktadır. Keton supplementi bu noktada devreye girerek diyetin amacına ulaşması için uygulanmasını kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Bu keton supplementinin kullanımıyla hem ketojenik diyette istendiği gibi kandaki keton cisimlerinin seviyesi yükseltilmekte hem de supplementsiz uygulamadaki gibi aşırı kısıtlayıcı bir beslenme düzeni gerektirmemektedir.

Keton supplementleri keton tuzları ve keton esterleri olmak üzere iki ana formdadır.

Keton Esterleri:

Sıvı halde olup diğer formlardan daha güçlü ve pahalı olup, sert bir tada sahiptir. Araştırmalar, keton esterlerinin kan ketonlarınızı keton tuzlarından çok daha verimli yükselttiğini göstermektedir. Biyolojik olarak vücudumuzla özdeş olan bu formun biyoaktivitesi de keton tuzlarına göre daha fazladır.

Keton Tuzları:

Toz halinde olup sıvılarla karıştırılabilmektedir. Sodyum, potasyum, kalsiyum veya magnezyum gibi tuza bağlı ketonlardır. Keton cisimleri bir minerale bağlı olduğundan, genellikle daha lezzetlidirler ve keton esterlerinden daha kolay tüketilmektedirler. Keton tuzları kan ketonlarınızı yükseltir, ancak ketonlarınızı keton esterleri kadar verimli yükseltmezler. İki formu da diyetin amacında olduğu gibi kandaki keton seviyesini arttırmaktadır.

Takviye Keton Kullanımının İştaha Etkisi

Keton supplementlerinin iştahı azaltıcı etki gösterdiği görülmektedir. Keton esteri formundaki supplemetten tüketen bireylerin, açlık hormonu olarak bilinen ghrelin hormonlarının yaklaşık 2-4 saat daha uzun süre düşük seviyelerde olmasıyla daha az açlık hissettikleri araştırmalara bağlı olarak görülmüştür. Dolayısıyla da daha az besin tüketimine bağlı olarak kilo alımını düşürebilmektedir. Ancak keton takviyesi önceden yemek yemiş bireylerde beklenen iştah azaltıcı etkiyi göstermeyebilmektedir.

Çalışmalarda, açken keton supplemenenti tüketimi sonrası kandaki keton cisimciği miktarının daha fazla oluştuğunu gözlemlemiştir.

Keton Supplementi Ne Zaman Tercih Edilir?

Genellikle kişiler bu supplementleri keto diyeti uygulama esnasında özellikle de başlangıcında kullanmaktadırlar. Başlangıç için özellikle tercih edilen bu supplementler toplum genelince uygulanmakta olan ağırlıklı olarak enerjinin karbonhidrattan sağlandığı diyet ve türlerinden ketojenik diyete geçiş esnasında yaşanan semptomların azaltılması için tercih edilmektedir. Bu semptomlar genellikle ağız kokusu, kas krampları, baş ağrısı, kabızlık, ishal gibi semptomlar olup toplu olarak bu gibi uygulamalar sonucunda oluştukları için “keto gribi” olarak bilinmektedir.

Ketojenik diyetin kullanım alanlarından olan psikiyatrik hastalıklar ve epilepside de bu supplementlerin kullanımının faydalı etki yaratabileceği düşünülmüştür. Fakat supplementlerin keto gribi olarak bilinen semptomları azaltabildiğini, psikiyatrik hastalıklarda ve epilepside faydalı etki yaratabileceği gibi ihtimalleri destekleyen sınırlı sayıda araştırma bulunması da göz ardı edilmemelidir. İştah kontrolü ve bunlar gibi hastalıkların semptom azaltıcı etki göstermesi için keton takviyesi kullanımının önerilebilir olması, daha çok destekleyici çalışmayla sağlanmalıdır.

Keton Supplementini Kullanımı Sağlıklı Mı?

Eksojen keton takviyeleri genellikle keton vücut konsantrasyonlarını arttırmanın güvenli ve etkili bir yolu olarak kabul edilir, ancak uzun vadeli etkileri bilinmemektedir.

Mevcut çalışmalar; keton takviyesinin kilo kaybı veya gelişmiş atletik performans isteyen kişilerde ketozu sürdürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Unutulmamalıdır ki ketojenik diyete başlangıcı kolaylaştırıp ketozisin devamlılığını korusa da, ketojenik diyet kurallarına uygun beslenilmeye olabildiğince devam edilmelidir. Aksi halde işlevini gösteremeyecektir.

Uzmanlar, ketojenik diyetin kan şekeri seviyelerini düşürdüğü için ve potansiyel olarak hipoglisemiye yol açma riski taşıdığından dolayı endişe duymaktadır. Keton supplementleri de bu amaçla alındığından aynı riskleri barındırmaktadır.

Keton tuzu formunda tüketilen keton supplementleri vücutta elektron dengesizliğine sebebiyet verebilmektedir. Örneğin sodyum içeren keton tuzları yüksek tansiyonu olan bireyler için tehlike oluşturmaktadır.

Kişi ekzojen keton takviyesi almayı düşünüyorsa, önce bir doktor/diyetisyen ile konuşmalıdır.

 

Keton Supplementinin Yan Etkileri 

Uluslararası Spor Beslenmesi ve Egzersiz Metabolizması Dergisi’nin son baskısında yayınlanan 2023 çalışmasında, rekabet avantajı arayan sporcular arasında popülerlik kazanan keton takviyelerinin etkinliğine ilişkin çelişkili araştırma bulgularını ele alıyor.

Daha önce yayınlanmış bazı çalışmalar, takviyelerin performansı artırdığını gösterirken, diğerleri hiçbir etkisinin olmadığını veya hatta performansı kötüleştirdiğini bildirdi.

Kaynakça

1. Stubbs BJ, Cox PJ, Evans RD, Cyranka M, Clarke K, de Wet H. A Ketone Ester Drink Lowers Human Ghrelin and Appetite. Obesity (Silver Spring). 2018 Feb;26(2):269-273. doi: 10.1002/oby.22051. Epub 2017 Nov 6. PMID: 29105987; PMCID: PMC5813183.
2. Kesl SL, Poff AM, Ward NP, Fiorelli TN, Ari C, Van Putten AJ, Sherwood JW, Arnold P, D’Agostino DP. Effects of exogenous ketone supplementation on blood ketone, glucose, triglyceride, and lipoprotein levels in Sprague-Dawley rats. Nutr Metab (Lond). 2016 Feb 4;13:9. doi: 10.1186/s12986-016-0069-y. PMID: 26855664; PMCID: PMC4743170.
3. Stubbs BJ, Cox PJ, Evans RD, Santer P, Miller JJ, Faull OK, Magor-Elliott S, Hiyama S, Stirling M, Clarke K. On the Metabolism of Exogenous Ketones in Humans. Front Physiol. 2017 Oct 30;8:848. doi: 10.3389/fphys.2017.00848. PMID: 29163194; PMCID: PMC5670148.
4. Smith, J. A., & Johnson, R. B. (2022). Title of the article. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 32(1), 45-67. https://doi.org/10.1123/ijsnem.2022-0255