Çinko, vücudumuzda yüzden fazla kimyasal reaksiyona neden olan önemli bir mineraldir. Büyüme, DNA sentezi ve normal tat algısı için çinko büyük önem taşır. Aynı zamanda yara iyileşmesini, bağışıklık fonksiyonunu ve üreme sağlığını destekler. Çinkodan yüksek besin kaynakları arasında kırmızı et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, tam tahıllar ve güçlendirilmiş tahıllar bulunur. En yüksek çinko miktarını içeren besin istiridyedir ve 85 gramlık istiridye önerilen günlük değerin % 493’üne kadar karşılamış olur.

Bazı yiyeceklerle, UL’nin üzerinde çinko miktarları alınmaktadır. Fakat iyi kaynaklardan elde edildiği için gıdalardan doğal olarak çinko alımıyla bildirilen çinko zehirlenmesi vakası yoktur. Bununla birlikte, çinko zehirlenmesi multivitaminler dâhil olmak üzere besin takviyeleri veya çinko içeren ev ürünlerinin kazara yutulması nedeniyle oluşabilir.

 

Çinko Doz Aşımının En Yaygın 7 İşareti:

 

1. Mide Bulantısı ve Kusma

Bulantı ve kusma, çinko toksisitesinin sık bildirilen yan etkileridir. Soğuk algınlığı tedavisinde çinko takviyelerinin etkinliği ile ilgili 17 çalışma incelenmiş ve çinkonun soğuk algınlığını azaltabildiğini, ancak yan etkilerin yaygın olduğunu ortaya koymuştur. 

Çalışma katılımcılarının % 46’sında bulantı bildirilmiştir. 225 mg’dan fazla dozlar emetiktir, bu da kusmanın muhtemel olduğu ve hızlı bir şekilde ortaya çıkabileceği anlamına gelir. Bir olguda, kişiler tek doz olarak 570 mg çinko aldıktan sadece 30 dakika sonra kişilerde ciddi bir mide bulantısı ve kusma görülmüştür. Bununla birlikte, kusma, daha düşük dozlarda da oluşabilir. Altı haftalık bir çalışmada, günde 46 mg çinko almakta olan 47 sağlıklı insanın yarısından fazlasında bulantı ve kusma görülmüştür. Kusma, vücudun zehirli miktarda çinkodan kurtulmasına yardımcı olsa da, daha fazla komplikasyonun önlenmesi için yeterli olmayabilir.

Fazla miktarda çinko tüketilmişse hemen tıbbi yardım alınmalıdır.

 

2. Mide Ağrısı ve İshal

Tipik olarak, mide bulantısı ve kusma ile birlikte mide ağrısı ve ishal oluşur. Çinko takviyeleri ve soğuk algınlığı ile ilgili 17 çalışmanın daha önce derlenmiş incelemesinde, katılımcıların yaklaşık% 40’ı karın ağrısı ve ishal bildirmiştir.

Daha az yaygın olmasına rağmen, bağırsak tahrişi ve gastrointestinal kanama da bildirilmiştir. Bir vaka çalışmasında, bir birey akne tedavisi için günde iki kez 220 mg çinko sülfat aldıktan sonra bağırsak kanaması geçirmiştir. Ayrıca,% 20’den daha büyük olan çinko klorür konsantrasyonlarının, gastrointestinal sistemde geniş çaplı korozif hasara neden olduğu bilinmektedir.

Çinko klorür, besin takviyelerinde kullanılmaz ancak zehirlenme, ev ürünlerinin kazara yutulmasından kaynaklanabilir. Yapıştırıcılar, sızdırmazlık malzemeleri, lehimleme akışları, temizlik kimyasalları ve ahşap kaplama ürünlerinin tümü çinko klorür içerir.

 

3. Grip Benzeri Belirtiler

Belirlenen UL’den daha fazla çinko almak, ateş, titreme, öksürük, baş ağrısı ve yorgunluk gibi grip benzeri semptomlara neden olabilir. Bu semptomlar diğer mineral toksisiteleri de dahil olmak üzere birçok durumda ortaya çıkar. Böylece çinko toksisitesi teşhis etmek zor olabilir.

Doktorunuz şüpheli bir mineral zehirlenmesi için ayrıntılı tıbbi ve diyet geçmişinizin yanı sıra kan testlerine ihtiyaç duyabilir. Takviye alıyorsanız, bunları sağlık uzmanınıza mutlaka açıklamalısınız.

 

4. Düşük HDL Kolesterol

İyi kolesterol olarak bilinen HDL kolesterol, kolesterolü hücrelerinizden temizleyerek kalp hastalığı riskinizi azaltır, böylece arter tıkanıklık plaklarının birikmesini önler. Yetişkinler için, sağlık yetkilileri HDL’yi 40 mg / dL’den daha fazla önermektedir. HDL kolesterolün düşük seviyelerde olması sizi daha yüksek bir kalp hastalığı riskine sokar.

Çinko ve kolesterol düzeyleri üzerine yapılan çeşitli çalışmaların gözden geçirilmesi, günde 50 mg’dan fazla çinko ile takviye edilmesinin ‘iyi’ HDL seviyenizi azaltabileceğini ve ‘kötü’ LDL kolesterolünüz üzerinde herhangi bir etkisi olmayabileceğini göstermektedir. Çeşitli faktörler kolesterol seviyelerini etkilerken, bu bulgular düzenli olarak çinko takviyeleri alırsanız göz önünde bulundurulması gereken hususlardır.

 

5. Damak Tadında Değişiklikler

Çinko, tat alma duygunuz için önemlidir. Aslında, çinko eksikliği, tat alma yeteneğinizde bir işlev bozukluğu olan hipo-kusus gibi bir duruma neden olabilir. İlginç bir şekilde, önerilen seviyelerin üzerinde çinko, ağzınızda kötü veya metalik tadı dahil olmak üzere damak tadını değiştirmeye neden olabilir. Bazı çalışmalarda yararlı sonuçlar bildirilirken, kullanılan dozlar genellikle günde 40 mg’ın üzerinde UL değerinin çok üzerindedir ve olumsuz etkiler yaygındır. Örneğin, bir haftalık bir çalışmada katılımcıların% 14’ü uyanıkken her iki saatte bir 25 mg çinko tabletleri ağızlarında çözdükten sonra tat bozukluğundan şikâyetçi olmuştur. Bir sıvı takviyesi kullanan başka bir çalışmada, katılımcıların% 53’ü metalik bir tat almıştır. Bununla birlikte, bu semptomların ne kadar sürdüğü belirsizdir. 

Çinko pastilleri veya sıvı takviyeleri kullanıyorsanız, ürünün belirtildiği şekilde alınsa bile bu semptomların olabileceğini unutmamalıyız.

 

6. Bakır Eksikliği

Çinko ve bakır, ince bağırsağınızda emilim için yarışan iki mineraldir. Yerleştirilen UL’nin üzerindeki çinko dozu, vücudunuzun bakır absorbe etme yeteneğini etkileyebilir. Zamanla bu, bakır eksikliğine neden olabilir.

Çinko gibi, bakır da vazgeçilmez bir mineraldir. Demir emilimine ve metabolizmasına yardımcı olarak kırmızı kan hücresi oluşumunu gerekli kılar. Aynı zamanda beyaz kan hücresi oluşumunda da rol oynar. Kırmızı kan hücreleri, vücudunuzdaki oksijeni taşır, beyaz kan hücreleri ise bağışıklık fonksiyonunuzdaki anahtar oyunculardır.

Çinko kaynaklı bakır eksikliği demir eksikliği, sideroblastik anemi ve nötropeni gibi çeşitli kan hastalıkları ile ilişkilidir.

Demir eksikliği anemisi: Vücudunuzdaki yetersiz miktarda demir nedeniyle sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin olmamasıdır.

Sideroblastik anemi: Demirin düzgün bir şekilde metabolize edilememesi nedeniyle sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin olmamasıdır.

Nötropeni: Vücudumuzda beyaz kan hücrelerinin sayısı azaldığı zaman enfeksiyona daha yatkın hale geliriz. Beyaz kan hücrelerinin birkaç tipi vardır, bunlardan biri nötrofildir. Nötrofil sayısının düşmesine nötropeni denir.

Çalışmalar çinko ile birlikte bakır takviyeleri alarak yukarıda bahsedilen bazı hastalıkları önleyebileceğinizi göstermektedir. Bu takviyeler kesinlikle doktor kontrolünde kullanılmalıdır. 

 

7. Enfeksiyon Sıklığı

Çinko, bağışıklık sistemi işlevinde önemli bir rol oynasa da, çok fazla çinko, bağışıklık yanıtınızı baskılayabilir. Bu genellikle anemi ve nötropeninin bir yan etkisidir ancak çinko ile indüklenen kan bozukluklarının bağışıklık sisteminin yanıtını baskıladığını da gösterilmiştir.

Test tüpü çalışmalarında, fazla çinko, bir beyaz kan hücresi türü olan T hücrelerinin işlevini azaltmıştır. T hücreleri, zararlı patojenlere bağlanarak ve yok ederek bağışıklık yanıtınızda merkezi bir rol oynar.

11 sağlıklı erkeğin küçük bir çalışması, altı hafta boyunca günde iki kez 150 mg çinko alındıktan sonra bağışıklık cevabının azaldığını göstermiştir. Bununla birlikte, bir ay boyunca günde üç kez 110 mg çinko takviyesi yaşlı erişkinlerde karışık etkilere neden olmuştur. Bazıları azaltılmış bir bağışıklık yanıtı yaşamışken, diğerlerinde gelişmiş bir bağışıklık yanıtı ortaya çıkmıştır.

 

Çözüm Seçenekleri

• Çinko zehirlenmesi potansiyel olarak yaşamı tehdit eder. Bu nedenle, hemen tıbbi yardım almak önemlidir.
• Süt içmeniz tavsiye edilebilir, çünkü sütün içerdiği yüksek miktarlarda kalsiyum ve fosfor, gastrointestinal sistemde çinko emilimini önlemeye yardımcı olabilir.
• Şelatlayıcı maddeler de ayrıca ciddi zehirlenme vakalarında kullanılmıştır.