Karahindiba Nedir?
Karahindiba (taraxacum officinale), papatyagiller ailesinden çok yıllı sarıçiçekli otsu bir bitkidir. Nisan ve mayıs aylarında yetişir. Karahindiba; acıgünek, güneyik, arslandişi ve radika olarak da bilinir. Bitkinin tüm kısımları çiğ ve kurutulmuş olarak yenir. Aynı zamanda karahindiba çayı olarak tüketimi de gittikçe yaygınlaşmaktadır. Yeşil kısımları ise salatalara eklenebilir. Yol kenarlarında çokça rastladığımız, üfleyerek yapraklarını etrafa uçurduğumuz bu bitkinin sağlık üzerine olumlu etkileri vardır. Karahindiba çayı faydalarını konuşacak olursak; özellikle antioksidan içeriği ve ödem atıcı etkisinden bahsedebiliriz. Karahindiba çayını Kore tıbbında sağlığı iyileştirmek ve enerji arttırmak için tercih edilir.
Karahindiba İçerik Olarak:
- A vitamini
- C Vitamini
- E Vitamini
- B grubu Vitaminleri
- Demir
- Kalsiyum
- Potasyum açısından oldukça zengindir.
Karahindiba Çayı Kullanım Alanları:
Karahindiba geleneksel olarak 10. ve 11. yüzyıllarda kullanılmaya başlanmıştır. Kültürlere göre kullanım alanları değişiklik göstermiştir.
- Arap doktorlar, karahindibayı genellikle karaciğer ve dalak rahatsızlıklarının tedavisinde kullanmıştır.
- Kuzey Amerika yerlileri ise bitkinin daha çok kök kısmı olmakla birlikte toprak üstü kısmıyla birlikte, böbrek hastalıkları, dispepsi ve mide ekşimeleri gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanmışlardır.
- Çin tıbbında, genellikle başka bitkilerle karıştırılarak kullanılmıştır. Çin tıbbında üst solunum yolu enfeksiyonları, hepatit, bronşit ve pnömonide tedavi amaçlı kullanılmıştır.
- Ülkemizde ise genellikle müshil, laksatif, safra söktürücü, diüretik ve antidiyabetik amaçlı kullanılmış ve hala kullanımı tercih edilmektedir.
- İç Anadolu’da Karahindiba türlerinin karışımından elde edilen infüzyon spazm giderici olarak tercih edilmektedir. Aynı zamanda ağrı kesici etkisinden de faydalanılmaktadır.
Karahindiba Çayı Faydaları:
- A,C ve E vitaminleri içeriği sebebiyle güçlü bir antioksidan etkiye sahiptir.
- Diüretik olan karahindiba, vücutta tutulan fazla suyun atılımını sağlar.
- Ödem atımında büyük etkisi vardır.
- Karaciğerin toksinlerden arınmasına yardımcı olarak karaciğer hastalıklarında ortaya çıkan semptomları azaltır.
- Leptin ve ghrelin hormonlarını etkileyerek iştahı baskılar ve daha uzun süreli tokluk sağlar.
- Deri ve göz problemlerinin düzelmesinde yardımcı etkisi gözlenmiştir.
- İdrar yolu enfeksiyonlarında tedaviye destek olur.
- Kan şekerinin düzenlenmesinde etkisi vardır.
- Besin sindirimi üzerine olumlu etkisi vardır.
- Yağ yakımına yardımcı olduğu için kilo vermeye destek olur.
- karahindibadaki kafeik asit, kumarik asit, dihidrosiingin, kikorik asit, vanilin vb. gibi fenolik asitler anti-oksidatif ve immün sistemi uyarıcı özelliklere sahiptir.
Karahindiba bitkisi; içerdiği A, C ve E vitaminlerinden kaynaklı olarak antioksidan özelik göstermektedir. Bu antioksidan içeriği sebebiyle serbest radikaller üzerine etkisi mevcuttur. Bu sayede vücutta biriken toksinlere etki ederek vücuttan uzaklaştırılmasına yardımcı olur. Aynı zamanda vücutta tutulmuş halde bulunan fazla suyun atımına etki etmektedir.
Karahindiba üzerine yapılan 2014 çalışmasında cilt beyazlatma üzerine de olumlu etkileri olduğu görülmüştür.
Karahindiba Çayı Kullanımında Riskli Gruplar:
Safra kesesi hastalıklarında, gebelerde ve emziren annelerde kullanılması önerilmemektedir.
Karahindiba Bitkisi Nasıl Tüketilir?
Karahindiba bitkisi, yaprakları salata olarak tüketilebileceği gibi genellikle çay olarak tüketilir. Günlük yaşamda önerilen karahindiba dozu 10-15 gramdır.
Karahindiba Çayı Kullanımı
Bir su bardağı kaynamış suyun içerisine 1 tatlı kaşığı karahindiba çayı eklenip karıştırılır. 3-4 dakika kadar demlenmesi beklenir. Süzülerek içilir.
Çay olarak kullanımında 3 g günlük doz öneriliyor.