İnce bağırsak da bakteriyel aşırı büyüme (SIBO) ince bağırsağı etkileyen ciddi bir durumdur. Bakteriler vücudun besin maddelerini kullanmaya başladıkça yetersiz beslenmeye de yol açabilir. SIBO, hafif (abdominal şişkinlik) ile şiddetli (beslenme yetersizlikleri) arasında değişen semptomlar bulunabilir. Eğer bağırsak semptomlarının yanında açıklanamayan kilo kaybı yaşanıyorsa uygun bir teşhis ve tedavi planı uygulanmalıdır.
SIBO belirtileri :
- Midede ağrı
- Yemek yedikten sonra şişkinlik
- Kramplar
- İshal
- Kabızlık
- Hazımsızlık
- Dolgunluk hissi
- Gaz
- Kilo kaybı
- Beslenme eksiklikleri
Risk faktörleri: Kronik bir rahatsızlığa sahip olmak veya gastrointestinal (GI) yolu etkileyen bir ameliyat olması SIBO riskini artırabilir.
- DM
- HIV
- Crohn hastalığı
- Skleroderma
- Parkinson hastalığı
- Hipotiroidizm
- Bağırsakları yavaşlatan ilaçlar
SIBO’nun varlığı ile ilişkili olan bazı beslenme eksiklikleri :
- Karbonhidrat malabsorbsiyonu:
SIBO’nun ince bağırsakta bulunan bakteriler tarafından erken bir karbonhidrat sindirimine neden olabilir. Karbonhidratları parçalamaktan sorumlu enzimlerde bir disfonksiyona neden olduğu düşünülmektedir.
- Protein malabsorbsiyonu:
SIBO’nun villusundaki hasar, ince bağırsağın proteini vücuda emmesi için azalmış bir kabiliyet ile sonuçlanabilir.
- Yağ malabsorbsiyonu:
SIBO’dan kaynaklanan yağ emiliminin, ince bağırsakta bulunan bakterilerin yağın parçalanması ve emiliminden sorumlu olan safra asitlerini yıkması nedeniyle oluştuğu düşünülmektedir. Yağ malabsorpsiyonu, A,D,E,K vitaminlerin eksikliklerine yol açabileceği için özellikle dikkat edilmelidir.
- Vitamin B-12 eksikliği:
SIBO’nun varlığı, B-12 eksikliği riskini artırmaktadır. İnce bağırsaktaki bakteriler, vitaminleri kendileri kullanır ve böylece vitamin, emilim için vücutta mevcut olamaz. Bu eksiklik periferik nöropati ile sonuçlanabilir. Ayrıca megaloblastik anemi (genişlemiş alyuvar hücreleri) veya normositik anemi (düşük alyuvar hücre sayısı) de görülebilir.
- Demir eksikliği:
İnce bağırsakta villusa mevcut olan bakteriler tarafından yapılan hasar nedeniyle demir emilemez ve demir eksikliğine bağlı anemiye neden olabilir.
- D vitamini eksikliği:
SIBO’nun varlığı, osteoporoz için riski artırmaktadır. D vitamini eksikliğinin bir sonucu olduğu düşünülmektedir. E vitamini eksikliği ve A vitamini eksiklikleri de görülebilir.
SIBO İçin Alternatif Uygulamalar :
SIBO, antibiyotik ve diyet değişiklikleri ile iyileştirmeler yapılabilir.
- Antibiyotikler
Antibiyotikler, ince bağırsaktaki bakteri sayısını azaltabilir, ancak sorunun nedeninin başında yatan temel konuya değinmeyeceklerdir. Eğer durumunuz kötü beslenmeye veya dehidratasyona yol açıyorsa, beslenme ve sıvılar için intravenöz (IV) tedaviye de ihtiyaç olabilir.
- Probiyatik
Probiyotik almak bağırsağınızdaki bakterileri normale döndürmeye yardımcı olabilir. 2010 yılında yapılan bir çalışmada, probiyotik tedavinin SIBO tedavisinde antibiyotiklere göre daha etkili olabileceği bulunmuştur. Ancak daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
- Beslenme İlkeleri:
- Az az sık sık beslenme
- SIBO diyeti, şekerin düşük olduğu gıdalara odaklanmalıdır.
- Günlük tüketilen su miktarının artırılması ağrıyı azaltır ve sindirimi kolaylaştırır.
Karbonhidratlar parçalanamadığında, bağırsakta ishal veya şişkinlik gibi belirtilere neden olabilir. Kolonda bağırsak bakterileri tarafından fermente edilen sindirimi zor karbonhidratlar olan FODMAP’lerden kaçınılması gerekmektedir.
Kaçınılması gereken yiyecekler (FODMAP İçerenler)
- Yüksek fruktozlu mısır şurubu, bal,
- Buğday, sarımsak, soğan
- Fasulye, mercimek, soya fasulyesi
- İzomalt içeren tatlandırıcılar, mannitol, sorbitol
- Kayısı, kiraz, şeftali, erik gibi çekirdekli meyveler
Tüketilebilecek yiyecekler: (Düşük FODMAP İçerenler )
- Yağsız kırmızı etler ,hindi, tavuk, balık ,yumurta
- Laktozsuz süt
- Mısır unu ,pirinç, glütensiz ürünler
- Muz, greyfurt, mandalina, portakal
- Biber çeşitleri, marul ,salatalık havuç, kereviz ,taze roka ,taze nane, maydanoz ,ıspanak ,pazı ,semizotu