Kolajen Nedir?
Kolajen kelimesi, yapıştırıcı anlamına gelen Yunanca “kólla” kelimesinden gelmektedir. Kemiklerin, cildin, kasların, tendonların ve bağların ana yapı taşlarından biri olup tüm bu yapıları bir arada tutan yapıştırıcı görevi görmektedir. Kolajen; kan damarları, kornealar ve dişler dahil olmak üzere vücudun birçok yerinde bulunur ve vücudumuzda en fazla bulunan proteindir.
Kolajen Tipleri:
Şu ana kadar tespit edilen en az 20 çeşit kolajen bulunmaktadır. En çok üzerinde durulan dört ana tip bulunmaktadır.
- Tip I: Vücuttaki kolajenin neredeyse % 90’ını oluşturur. Yoğun şekilde paketlenmiş liflerden meydana gelmektedir. Kemik, deri, tendon, fibröz kıkırdak ve diş yapımında görevlidir.
- Tip II: Vücutta eklemlerdeki elastik kıkırdakta bulunur.
- Tip III: Vücutta kasların, organların ve damarların yapısını destekler.
- Tip IV: Vücutta cildin katmanlarında bulunur.
Kolajen Ne İşe Yarar?
Cilde yapı kazandırmak ve kan pıhtılaşmasına yardımcı olmak gibi çeşitli önemli rolleri vardır. Aynı zamanda cildin dengesi için önemli bir rol oynadığı bilinmekle birlikte son yıllarda şampuan ve vücut losyonlarında besin takviyesi ve içerik maddesi olarak popülerlik kazanmıştır.
Gıda endüstrisindeki teknolojik yeniliklerle kolajen gibi fonksiyonel gıdaların kullanımı artmaktadır. Toz, granül ve likit formlarda piyasada bulunmaktadır.
Kolajen Kullanımı Güvenilir Mi?
Son zamanlarda kolajen türevi ürünler gıda ve takviye endüstrisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Kolajenler reçetesiz satılmakla birlikte, bileşenlerin kalitesi ve miktarı ile ilgili düzenleme eksikliğinden dolayı tartışmalı olmaya devam etmektedir. Fakat bilindiği üzere vücutta yaş ilerlemesiyle birlikte kolajen yapımı azalmaya başlar. Son zamanlarda bu bilginin popüler olmasıyla da kolajen kullanımı artmıştır.
Kolajen bazlı diyet takviyelerinin cilt üzerindeki potansiyel etkilerine ilişkin artan sayıda klinik çalışma olmasına rağmen hala kesin kanıt yoktur. Bundan ötürü yaşlanmayı azaltmak ve kolajen sentezini arttırmak için diğer doğal yöntemleri de deneyebiliriz.
Kolajenin Doğal Kaynakları:
C Vitamini:
Hyalüronik asit; cildin ve dokuların iyi yağlanmasına, nemli kalmasına yardımcı olan cilt için çok kritik bir maddedir. C vitamini ise hyaluronik asit sentezinin yapılmasında rol oynar.
Yeterli C vitamini alınmadığı takdirde vücudumuz hyaluronik asit içeren gıdalardan tam olarak yararlanamayacaktır. C Vitamini, bu konuda en büyük yardımcılardan biridir.
- Yapılan çalışmalarda hyaluronik asidin insan vücudundaki kolajen üretimini artırmaya yardımcı olabileceğini öne sürülüyor. C vitamini ve amino asitler açısından zengin yiyecekler tüketmek hyaluronik asit ve kolajen seviyelerini artırabilir.
- C vitamini kaynakları ise turunçgiller olmakla birlikte, yeşil sebzelerde ve diğer meyvelerde bulunmaktadır.
Tavuk:
Kolajen denildiğinde akla gelen ilk şey şüphesiz ki tavuk olmaktadır. Çoğu insanın sevdiği beyaz ette bol miktarda besin öğesi vardır. Daha önce bir bütün tavuğu kestiyseniz kümes hayvanlarının ne kadar bağ dokusu içerdiğini fark etmişsinizdir. Bu dokular, tavuğu zengin bir diyet kolajeni kaynağı yapmaktadır. Artrit tedavisi için kolajen kaynağı olarak tavuk boynu ve kıkırdağı kullanılır.
Aloa Vera:
Eski zamanlardan beri yaraları iyileştirmek ve yatıştırmak için kullanılmaktadır. Kesikleri ve yanıkları tedavi etmede faydalı olmasının nedeni, aloe vera bitkisinin deriye uygulandığında ya da ağızdan alındığında kollajen üretimini arttırması olarak öne sürülmektedir. Aloe, doğrudan cilde saf formda veya piyasada onu içeren birçok ürün şeklinde uygulanabilmektedir.
Kişniş:
Kişniş yaprağı olarak da bilinen kişniş, tariflerde bolca karşımıza çıkan bir bitkidir. Kolajen üretimindeki artışın temel parçası olan C vitaminini içerir. Kişniş aynı zamanda başka bir yaşlanma karşıtı faktör olarak da incelenen linolenik asit içerir.
- Linolenik asit, kan dolaşımınızdaki serbest radikallerle savaşan antioksidanları içermektedir.
- Bunlara ek olarak, vücudunuzun protein sentezini yapabilmesi için gerekli amino asitleri içeren yüksek kaliteli proteine ihtiyacı vardır. Et, yumurta, kümes hayvanları, deniz ürünleri, süt ürünleri kaliteli aminoasit kaynağıdır. Bunları tüketerek vücudunuza destek olabilirsiniz. Aynı zamanda da kolajen yapımını azaltan davranışlardan kaçınmalısınız. Sigara tüketmemeli, aşırı güneşlenmemeli(ultraviyole ışını almak), aşırı rafine şekerli şeyler tüketmemelisiniz.