MULTİPL SKLEROZ (MS) HASTALIĞI ve GÜNCEL BESLENME YAKLAŞIMLARI
Multipl Skleroz Nedir?
Multipl skleroz kısaca MS hastalığı beyin ve omurilikte, mesajları taşıyan sinir telleri etrafındaki koruyucu kılıfda (miyelin kılıfı) hasar oluşması sonucu ortaya çıkan kronik ve otoimmün bir sinir sistemi hastalığıdır. Önemli derecede yaşam kalitesini düşürdüğü için hem bireysel hem de toplumsal düzeyde, hastalığı önleme tedbirleri ve tedavisine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Genellikle 20-40 yaş arasında baş gösterir, ataksız veya ataklı şekilde seyredebilir.
Başlıca atak belirtileri ise;
- Yorgunluk
- Vücudun değişik bölgelerinde özellikle gövdede, yüzde, kollar ya da bacaklarda uyuşukluk, karıncalanma, güçsüzlük
- Denge ya da yürüme bozukluğu
- Dilde peltekleşme gibi konuşma bozuklukları
- Mesane ve bağırsak problemleri
- Baş dönmesi
- Görmede bulanıklık
- Düşünme, bellek ya da konsantrasyonda zorluk yaşama
- Depresyon
Atak sırasında bu belirtilerden bir veya birkaçı görülebilir.
Multipl Skleroz Neden olur ve Tedavisi Nedir?
Hastalığın etiyolojisi hala bilinmemektedir, ancak immün aracılı bir temeli vardır. Genetik olarak duyarlı kişilerde ortaya çıkar. MS’li hastalar, genellikle fark edilmeyen, yorgunluğa neden olan ve ana semptomları kötüleştiren farklı kötü beslenme türlerinden muzdariptir. Öte yandan, MS hastalarının çoğu, iyileşme umuduyla sağlıklarını iyileştirmek için genellikle özel diyetler veya diyet takviyeleri içeren farklı bir alternatif tedavi kullanırlar. Ancak, bu terapötik yaklaşım tam olarak araştırılmamıştır.
Multipl Skleroz (MS) ve Beslenme:
Multipl skleroz (MS) hastalığı için belli bir tedavi yöntemi olmadığı gibi belli bir tıbbi beslenme tedavisi yöntemi de bulunmamaktadır. Geçmişte geçirilen enfeksiyonlar, etnik köken, genetik ve çevresel faktörler gibi bazı etkenlerin hastalığın oluşumunda rol oynadığı düşünülmekle beraber yapılan güncel araştırmalar MS hastalığının risk faktörleri arasında sigara içmek ve D vitamini eksikliği olduğunu göstermiştir. MS hastalığına özel bir beslenme önerisi bulunmamakla birlikte dikkat edilmesi gereken önemli besin öğeleri bulunmaktadır.
MS Hastaları İçin Sağlıklı Beslenme ve Yaşam Önerileri:
- Dengeli, yeterli ve sağlıklı bir beslenme programı uygulayınız.
- Sağlıklı beslenmenin yanı sıra düzenli egzersizi hayatınıza dâhil ediniz (Yüzme, yoga vb.)
- Çeşitli taze sebze ve meyveler tüketiniz.
- Omega 3’den zengin balıklar tüketiniz. (Uskumru, ton, somon, sardalye)
- Tam tahılları beslenmenize ekleyiniz. (Bulgur, kinoa, tam buğday vb.)
- Haftada 2 gün kurubaklagil tüketiniz. (nohut, mercimek, fasulye vb.)
- Sert kabuklu yemişler tüketiniz. (ceviz, fındık, badem vb.)
- Süt ve süt ürünleri tercih ediniz. (süt, yoğurt,kefir vb.)
- Yeterli su içtiğinizden emin olunuz. (en az 2.5 L )
- Günlük yaklaşık 30 gram lif almaya özen gösteriniz. (bol sebze, meyve, tam tahıllı besinler)
- D vitamininden zengin besleniniz. (soğuk sıkım zeytinyağı, ıspanak, yumurta sarısı vb.)
- Sigara ve alkol kullanmayınız.
- Doymuş yağ içeren besinleri azaltınız. (kırmızı et, palm yağı, yağlı süt ve süt ürünleri vb.)
- Trans yağ içeren besinler tüketmeyiniz.
- İşlenmiş gıdalardan uzak durunuz. (kraker, bisküvi, çikolata vb.)
- Sodyum tüketiminize dikkat ediniz. (yemeklerinizde az tuz kullanınız)
- Sağlıklı pişirme yöntemlerini kullanınız. (haşlama/ızgara/fırın gibi)
- Kalsiyumdan zengin besleniniz.(süt, peynir, yoğurt vb.)
- Sinir sistemini destekleyen B grubu vitaminlerinden zengin besinleri de diyetinize ekleyiniz.
- Besin depolarınızı düzenli olarak kontrol ettiriniz, eksik görülen vitamin ve mineral eksikleri için hekiminiz bilgisinde takviye kullanınız.
- Mikrobiyotanızı destekleyen besinler tüketiniz. (kefir, boza, yoğurt vb.)