Karabuğday, tahıl benzeri(pseudo-tahıl) bir bitki ürünüdür. Karabuğday dünyada pek çok ülkede üretilen ekonomik değeri yüksek ve tüketimi gün geçtikçe artan bir bitki olmasına karşılık Türkiye’de tarımı son yıllarda yapılmaktadır. Karabuğdayın gıda sanayisinde bu kadar önemli bir yerde olmasının en önemli sebebi gluten içermemesidir. Gluten buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteindir ve çölyak hastaları tarafından sindirilemez. Karabuğdayın da çölyak hastaları gibi glutensiz beslenmesi gereken kişiler için glutensiz gıdaların üretilmesinde önemli rolü vardır.
100 gr çiğ karabuğday için;
- Kalori: 343 kcal
- Su: % 10
- Protein: 13,3 gram
- Karbonhidrat: 71,5 gram
- Şeker: 0 gram
- Elyaf: 10 gram
- Yağ: 3,4 gram
Karabuğdayın Özellikleri ve Sağlığa Yararları
- Lif açısından oldukça zengindir. Böylece kan şekerini dengede tutarak tokluk sağlar. Aynı zamanda lif açısından zengin olması kolon kanserinin önlenmesinde faydalı olabilir.
- Halk arasında kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur. İyi kolesterol olan HDL kolesterolü de arttırır.
- Karabuğday bileşenlerinde flavanoid, fagopirin ve tiamin bağlayıcı proteinleri içerir. Bu proteinlerin kolestrol düşürücü etkisi bulunmaktadır ve hipertansiyonlu bireyler tarafından kullanılabilir.
- İçeriğinde bulunan flavonoidler sayesinde antioksidan özellik göstermektedir.
- Kan akışını düzenler ve damar tıkanıklığını giderir. Böylece kalp sağlığını korur.
- Vücudumuza zararları olan serbest radikallerle savaşarak kansere karşı mücadele eder.
- Karabuğday içeriğinde bulunan nişasta, dirençli nişastadır. Dirençli nişasta; ince bağırsakta emilmeden, kalın bağırsaktaki mikrobiyota bakterileri tarafından fermente edilebildiğinden, etkileri diyet liflerine benzemektedir. Dirençli nişasta içeren besinler, düşük glisemik indekslidir. Karabuğday, düşük glisemik indeksli iyi bir karbonhidrat kaynağıdır.
- Demir içeriği tüm tahıl ve baklagillere göre daha yüksek olduğu için kansızlıkta kullanılabilir. Aynı zamanda hamileler ve bebekler gibi artmış demir ihtiyacı olan kişilerde kullanabilir.
- Yapılmış çalışmalara göre; karabuğday, esansiyel mineraller için iyi bir kaynaktır. Karabuğday; potasyum, magnezyum, kalsiyum ve fosfor bakımından zengindir.
- İçerisinde bulunan ‘kolin’ sayesinde karaciğer yağlanmasını azaltarak, karaciğeri korur.
- Temel aminoasitlerce dengeli ve proteince zengin yapısı bulunmaktadır. Vejetaryenler içinde kullanımı uygundur.
- Diğer tahıllar ile karşılaştırıldığında, karabuğday daha yüksek lizin içeriğine sahiptir. Karabuğday proteinleri arginin bakımından zengin olsa da treonin ve lösin içeriği düşüktür.
- Karabuğday, haşlanmış haliyle çorbaların, salataların, yoğurdun içerisine eklenebilir.
- Karabuğday üzerine yapılmış bir çalışmada, akciğer tümörleri de dahil olmak üzere çeşitli akciğer hastalıklarını tedavi etmek için karabuğdayın kullanılmakta olduğu belirtilmiştir.
- Yapısında bulunan fenolik bileşiklerden olan kuersetinin, yüksek antibakteriyel aktiviteye sahip olduğu tespit edilmiştir.
- Karabuğdayın yorgunluk önleyici özellik gösterdiği hayvan çalışmalarında gözlemlenmiştir.
Peki Karabuğdayın Olumsuz Özelliği Yok Mudur?
Karabuğday içerisinde başlıca gıda alerjenlerinden olan immonoglobulin-E (IgE)’yi bulundurur. Bu da eğer birey yüksek seviyelerde karabuğday IgE antikoru bulunduruyorsa alerjik reaksiyonlara sebebiyet verebilir. Karabuğday tüketiminden kısa bir süre sonra ortaya çıkan egzama veya ürtiker alerjinin ana semptomlarıdır. Daha ciddi alerjik reaksiyonların anafilaktik şok olarak bilinen kan basıncının hızlı bir şekilde düşmesiyle bağlantılı olarak hemorajik hastalığa neden olabileceği belirtilmiştir.
Sonuç olarak karabuğdayın sağlığa pek çok yararı bulunmaktadır. Ancak hiçbir besini mucize diye adlandırmamak gerek. Sağlık için önemli olan dengeli bir şekilde beslenip, vücuda gerekli olan vitamin ve minerali sağlamaktır.