Yüksek Yağ İçerikli Tek Bir Yemek Bile Metabolizmaya Kalıcı Zarar Verebilir

Kilolu, obez insanlar ve tip 2 diyabetli kişilerin küresel olarak çoğalması genellikle doymuş yağ tüketimiyle ilişkilendirilmektedir. Bir araştırma ile yüksek yağlı bir ürünün, insülin etkisini azaltmak için yeterli olduğunu gösterilmektedir. Insülin direncine neden olmakta ve karaciğerin yağ içeriğini arttırmaktadır. Buna ek olarak, karaciğerin enerji dengesindeki değişiklikler kanıtlanmıştır. Gözlemlenen metabolik değişiklikler, tip 2 diyabetli veya alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) olan kişilerde gözlemlenen değişikliklere benzemektedir.

NAFLD  Nedir?

Karaciğerde alkol kullanımı dışı ortaya çıkan yağlanmayı ifade eder. Histolojik olarak incelendiğinde karaciğer içinde yağların (çoğunlukla trigliseritlerin) biriktiği gözlenmektedir.

NAFLD, endüstrileşmiş ülkelerde en yaygın karaciğer hastalığıdır ve “metabolik sendrom” olarak adlandırılan obezite ile ilişkilidir ve tip 2 diyabet gelişimi açısından artmış bir risk ile ilişkilendirilmektedir.  İleri evrelerde NAFLD ciddi karaciğer hasarına neden olmaktadır.

Palmiye yağı miktarının sağlıklı bir kişinin karaciğeri üzerinde hızlı ve direk etkisi olduğu ve verilen yağ miktarının  insülin direncini tetiklediği bilinmektedir. Yeni araştırmalar  ile bilim adamları hurma yağı alımının kasların, karaciğerin ve yağ dokusunun metabolik aktivitelerini etkilediğini doğrulamaktadır.

Uyarılmış insülin direnci, karaciğerde şekerin artmasına ve bununla birlikte iskelet kasında azalmış şeker emilimine yol açmaktadır. Tip 2 şeker hastalığı ve ön aşamalarına maruz kalmış kişilerde glikoz seviyesinin yükselmesini sağlayan bir mekanizmadır.

İnsülin Direnci Nedir?

İnsülin direnci  insüline fizyolojik cevabın bozulmasıyla karakterize, giderek daha sık rastlanan bir metabolik bozukluktur. İnsülin direnci çoğunlukla tip 2 Diabetes mellitus (tip 2 DM) olan kişilerde bulunmasına rağmen, genellikle glukoz metabolizmasındaki değişimler ortaya çıkmadan yıllar önce mevcuttur. İnsülin direnci olan kişilerde koroner arter hastalığı (KAH) riski yüksektir. Metabolik sendromun erken ve agresif tedavisi ile gelecekte tip 2 DM ve KAH gelişecek kişilerin sayısı azaltılabilir. Metabolik sendrom tedavisinde yaşam tarzı değişiklikleri ve farmakolojik tedavinin büyük önemi vardır.

İnsülin direnci yağ miktarının kan dolaşımında artmasına neden olmaktadır. Bu da insülin direncini arttırmaya devam eder. Artan yağ miktarı, uzun vadede bu hücresel enerji santrallerini aşırı yükleyebilen ve karaciğer hastalığının ortaya çıkmasına katkıda bulunan mitokondriyum için artan bir iş yüküne yol açmaktadır.

Sağlıklı kişilerin genetik yatkınlığa bağlı olarak yağlı gıdanın metabolizma üzerindeki doğrudan etkisini kolayca yönetebileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte yüksek yağlı yemeklerin uzun vadedeki sonuçları çok daha sorunlu olmaktadır.