Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu Nedir?
Yüksek fruktozlu mısır şurubu (HFCS), mısır nişastasından yapılmış yapay bir tatlandırıcıdır. Genellikle genetik olarak değiştirilmiş mısırdan yapılmaktadır. Mısır ilk önce mısır nişastası üretmek için öğütülmekte ve sonrasında da mısır şurubu oluşturulmaktadır. Bu da 2 kere işlem görmesi anlamına gelmektedir.
Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubunun Bileşimi
Yüksek fruktozlu mısır şurubu, besinlerde tatlandırıcı olarak yıllardır kullanılmaktadır. Normal sofra şekerine (sükroz) benzer şekilde, hem fruktoz hem de glikozdan oluşmaktadır. Değişen oranlarda fruktoz sağlamaktadır. En yaygın kullanılan tip HFCS 55; % 55 fruktoz ve % 42 glikozdan oluşmaktadır. Glikoz, vücuttaki her hücre tarafından kolayca taşınıp ve kullanılmaktadır. Aynı zamanda yüksek yoğunluktaki egzersiz ve çeşitli işlemler için yakıt kaynağıdır. Fruktozun ise yakıt olarak kullanılmadan önce karaciğer tarafından glikoza, glikojene (depolanmış karbonhidratlar) veya yağa dönüştürülmesi gerekmektedir.
Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubunun Sağlığa Etkisi
Karaciğer, fruktozu önemli miktarlarda metabolize edebilen tek organdır. Karaciğer ise aşırı fruktoza maruz kalırsa bunu yağa dönüştürmektedir. Bu yağlardan bazıları karaciğere yerleşerek yağlı karaciğere hastalığına sebep olabilmektedir. Yüksek fruktoz tüketimi bu yolla ayrıca insülin direnci, metabolik sendrom, obezite ve tip 2 diyabete de sebep olabilmektedir. Besinlere eklenen şekerden aşırı fruktoz alımı sağlıksız olsa da, meyve yemekten kaçınmamalısınız. Meyve bol miktarda lif, besin ögesi ve antioksidan içermektedir.
Yüksek Fruktoz Tüketiminin Bazı Zararları:
- Non-Alkolik Yağlı Karaciğer hastalığı oluşma riskini arttırır.
- Obezite oluşumunu ve kilo alma riskini arttırır.
- Aşırı alımı tip-2 diyabetle bağlantılıdır.
- Diğer bazı ciddi hastalıkların oluşum riskini de arttırır.
- Temel besin ögelerini içermez.
Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu İçeren Bazı Gıdalar
- Meyveli Sodalar
Sade sodalarda şeker bulunmamasına rağmen, meyveli sodalar yüksek oranda eklenmiş şeker içermektedir. 1 şişe soda (200 ml) yaklaşık 18 gram şeker içermektedir. Kola, gazoz gibi gazlı içeceklerde ise bu miktar 30-45 gramdır. Bu sebeple soda tüketiminde tercih sade sodadan yana olmalıdır. Tabii özellikle tansiyon ve böbrek hastalıklarında sodyum içeriğine de dikkat ederek tüketmek önemlidir.
- Şekerli Atıştırmalıklar
Özellikle çocukların tüketmeyi çok sevdiği lolipoplar, renkli şekerler çok yüksek miktarlarda yüksek fruktozlu mısır şurubu içermektedir. Yapay tatlandırıcılar, çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sebep olabilmektedir. Bu sebeple tüketim olabildiğince sınırlandırılmalıdır.
- Tatlandırıcılı Yoğurtlar
Yoğurt, besleyici değeri çok yüksek bir besindir. Aromalı, Az yağlı ve yağsız yoğurtlarda ise genellikle yağ azaltılıp şeker miktarı arttırılmaktadır. Mesela bazı aromalı, az yağlı yoğurtlardan bazıları 40 gramın üstünde şeker içermektedir. Yani bir yerden alıp belki de daha zararlı olabilecek başka bir yere ekleniyor diyebiliriz. Diyetinizde kaş yaparken göz çıkarayım demeyin! Bu sebeple özellikle etiketleri inceleyin ve mümkün olduğunca yüksek fruktozlu mısır şurubu içermeyen yoğurtları tercih edin.
- Soslar
Ketçap, mayonez, ranch sos, barbekü sos ve daha niceleri… Özellikle yağı azaltılmış soslarda, yağın olmamasını telafi etmek için yapay tatlandırıcılar bol miktarda kullanılmaktadır.
- Dondurulmuş Gıdalar
Meyve ve sebzeler, marketlerde dondurulmuş olarak satılabilmektedir. Şaşırtıcı şekilde, bunların da içeriğinde yüksek oranda yüksek fruktozlu mısır şurubu bulunmaktadır.
- Ekmek
Özellikle market raflarında paketlenmiş olarak satılan ekmekleri satın alırken etiketinde früktoz şurubu olup olmadığına dikkat etmelisiniz.
- Konserve Meyveler
Konserveleme işleminde; meyveler, sağlıklı olan lifleri ve kabuğu soyularak konservelenmektedir. Meyve kendi bünyesinde şeker içeriyor olsa da, konservelere de yüksek fruktozlu mısır şurubu eklenebilmektedir. Bu da konservedeki şeker miktarını 2 katına çıkarmaktadır. Bu sebeple meyveleri taze almak daha uygundur.
- Meyve Suları
Meyve suları, özellikle çocuklarda şeker tüketiminin en önemli kaynaklarındandır. Meyve suyu doğal olarak şeker oranı yüksek bir besinken, bazı firmalar bunlara ekstra fruktoz şurubu ekleyebilmektedir. Bu sebeple meyvenin kendisini tüketmek, lif içeriği yüksek olması dolayısıyla da daha faydalı bir seçenektir.
- Konserve Besinler
Bu besinler de yüksek miktarda fruktoz şurubu içermektedir.
- Diyet Bisküviler
Bunları satın alırken nasıl olsa diyet yazıyor, sağlıklıdır algısından kaçınarak etiketlerini iyi incelemelisiniz.
- Mısır Gevrekleri
Modern günümüzde özellikle kahvaltıyı hızlıca aradan çıkarmak için hızlıca sütle karıştırılarak veya sade olarak tüketilen bu mısır gevrekleri, yüksek miktarda fruktoz şurubu içerebilmektedir. Bunları her gün tükettiğinizi varsayarsak; çok miktarda fruktoz şurubu tüketerek, vücudunuza haksızlık ediyor olabilirsiniz.
- Fırınlanmış Hazır Gıdalar
Kurabiye, kek, poğaça gibi paketlenmiş fırın ürünleri de yüksek fruktozlu mısır şurubu içerebilmektedir.
- Abur-Cubur Gıdalar
Cips, kraker, kurabiyeler, kekler… Kısacası işlenmiş besinler yüksek miktarda fruktoz şurubu içerebilmektedir.
- Diyet Barlar ve Yüksek Enerjili Barlar
Yemek için zamanı kısıtlı olanların tercih ettiği bu gıdalar, yüksek miktarda fruktoz şurubu içerebilmektedir. Bu konuda etiket okumak önem kazanıyor.
- Kahve Kremaları
Kahve kremaları, çoğunlukla mısırdan elde edilen fruktoz şurubu formundaki şeker kullanılarak elde edilmektedir. Bu sebeple kahveyi sade, badem sütü ekleyerek veya vanilya ile tatlandırarak tüketebilirsiniz.
- Sporcu ve Enerji İçecekleri
Kaş yaparken göz çıkarabileceğiniz diğer bir gıda grubu bunlardır. Bunları tüketmektense sağlıklı bir diyet örüntüsü ve su tüketimi sizin için çok daha iyi olacaktır.
- Reçel ve Jöle
Reçel ve jöle, şeker bakımından zengindir. Fakat hazır satılanlar maliyeti azaltmak amacıyla fruktoz şurubu içermektedir.
- Dondurma
Dondurma, şeker oranı yüksek bir gıdadır. Bu sebeple ılımlı miktarda tüketilmelidir. Buna ek olarak bazı dondurmalara daha fazla tatlandırmak amacıyla fruktoz şurubu eklenebilmektedir. Bu sebeple bu gıdaları satın alırken etiket kontrolünün yapılması ve bunların tüketim miktarı/sıklığı çok önemlidir ve bunlar, olabildiğince az tüketilmeye çalışılmalıdır.