Bir yoyo gibi sürekli kilo alıp verme ile karakterize olan yoyo diyeti, ağırlık döngüsü olarak da bilinmektedir. Yoyo diyetinin ana fikri ve felsefesinde insanların diğer diyetleri uygularken bir süre sonra diyet sürecini terk edip tekrar kilo almaları yatmaktadır. Diyeti başarıyla sonlandıramadıklarından dönemsel kilo alıp vermeler ile buna çözüm getirelim anlayışındadırlar. Erkeklerin %10 u, kadınların ise %30 unda sıklıkla görülmektedir. Peki, bu diyetin sağlık üzerine ne gibi bir etkileri var?

1)Artan iştahla birlikte zamanla daha fazla kilo almayı sağlar

Normal koşullar altında, yağ depoları tokluk hissi veren leptin hormonunu kan dolaşımına salar. Ancak diyet yaparken, yağ kaybı normalde tok hissetmenize yardımcı olan leptin hormon seviyesinin azalmasına neden olur. Yağ kaybettikçe leptin azalır ve iştah artar. Bu iştah artışı ağırlık kazanımıyla sonuçlanabilir. Bu ağırlık artışı, yoyo diyetinin “yukarı” aşamasını gösterir ve kilo vermeye çalışanların başka bir ağırlık kaybı döngüsüne başlamasına neden olabilir.

2) Yüksek vücut yağ yüzdesi

Yapılan çalışma sonuçları yoyo diyetinin kilo alma aşamasında; yağ, kas kütlesinden daha kolay geri kazanıldığından dolayı özellikle karın bölgesinde aşırı yağlanmaya neden olduğunu göstermiştir.

3) Kas kaybına neden olabilir

Kilo kaybı sırasında vücut yağ ve kas kütlesini kaybeder. Kilo kaybından sonra yağ kastan daha kolay geri alındığından, zamanla kas kaybına yol açabilir. Özellikle kas kaybı fiziksel gücün azalmasına neden olur.

4) Kilo almak karaciğer yağlanmasına neden olur

Farelerle yapılan çalışma sonucuna göre birkaç kez kilo alıp vermenin karaciğer yağlanmasına neden olduğu bulunmuştur. Özellikle kilo almanın karaciğer yağlanmasını daha fazla artırdığı bununda ileriki aşamalarda karaciğer hasarına neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

5) Diyabet riski artar

Yapılan araştırmalara göre yoyo diyetinin özellikle karın bölgesi yağlanmasına neden olmasından dolayı diyabet riskini artırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Yapılan başka bir çalışma da ise sıçanlarda, 12 ay boyunca kilo vermenin devam ettiğinde insülin düzeylerinin sürekli olarak kilo alanlara kıyasla artmış olduğu bulunmuştur. Bunun gibi artmış insülin seviyeleri de, diyabetin erken belirtileri olabilmektedir.

6) Kalp hastalığı riskinin artar

Yoyo diyetinde ağırlık döngüsü sebebiyle kalbi besleyen arterlerin daralması sonucunda koroner arter hastalığı görülme riski artmaktadır. Kilo artışı, fazla kilolu olmaktan öte, kalp hastalığı riskini arttırmaktadır.

7) Kan basıncını artırır

Yoyo etkisiyle tekrardan kilo alımı kan basıncının artmasıyla ilişkilidir. Daha da kötüsü kan basıncının artması kilo vermenin sağlıklı etkisini de gölgelemektedir.

8) Hayal kırıklığına neden olabilmekte

Yoyo diyetinin kilo artışı sırasında kaybedilen kiloların geri kazanması ve kişilerin salığının bozulma endişesinin artmasıyla kişilerin sinirlerini bozmaktadır. Ayrıca yoyo diyeti yapan kişilerin öz yeterliliklerin düşük olduklarını düşünmeleri sonucunda diyet motivasyonlarının azalmasına neden olmaktadır.

Bununla birlikte, yoyo diyetinin depresyon, kendine hakim olma veya olumsuz kişilik özellikleri ile ilişkili olmadığı düşünülmektedir.

9) Yoyo diyeti aşırı kilolu olmaktan daha kötü olabilir

Fazla kiloları vermek, kalp sağlığını geliştirir, diyabet riskinizi azaltır ve fiziksel zindeliğinizi artırır. Kilo vermek aynı zamanda yağlı karaciğer riskini azaltır, uyku kalitesini artırır, kanser riskini azaltabilir, ruh halini geliştirebilir ve hayatınızın uzunluğunu ve kalitesini artırabilir. Aksine, kilo alımı, tüm bu faydaların tam tersine neden olabilir.

Yo-yo diyet bu iki durumun arasında bir yerdedir. Kilo almak kadar zararlı değildir  ancak kilo vermekten ve onu korumaktan kesinlikle daha kötüdür.

10) Kısa vadeli düşünme, uzun süreli yaşam tarzı değişikliklerini önler

Çoğu diyet, genellikle bir kilo kaybı hedefini veya diğer sağlık hedefini karşılamak için belirli bir süre boyunca uyulması gereken bir dizi kural belirtir. Bu tür bir diyet sizi başarısızlığa mahkûm eder çünkü hedefe ulaşılıncaya kadar kurallara uyulması gerektiğini öğretir.

Diyet bitirdikten sonra, ağırlık kazancına neden olan alışkanlıklara geri dönmek kolaydır. Diyet sırasında iştah artması ve yağ depolarına tutunması nedeniyle çoğu zaman geçici bir diyet kendiliğinden yenilir, geçici iyileşmeye ve kilo alma ve hayal kırıklığına yol açar.

İşte uzun süreli kilo kaybı için işe yarayan davranışlardan bazıları:

• Yoğurt, meyve, sebze ve kuruyemiş gibi sağlıklı besinler tüketmek.
• Patates cipsi ve şekerli içecekler gibi gıdalardan kaçınma
• Nişastalı gıdaları sınırlandırma
• Yapmaktan keyif alınan egzersizler bularak egzersiz yapma
• Her gece 6-8 saat düzenli olarak uyuma
• Tv veya bilgisayar başında geçirilen vakitleri azaltmak gibi

Sağlıklı bir ağırlığı teşvik eden kalıcı yaşam tarzı değişiklikleri yaparak kalıcı başarı elde edebilir ve yo-yo döngüsünü kırabilirsiniz.

Sonuç olarak;

Yoyo diyet, yeme ve aktivitede kısa vadeli değişikliklerden oluşan bir döngüdür. Bu nedenlerden ötürü, sadece kısa vadeli faydalar sağlar.

Kilo verdikten sonra iştah artar ve vücudunuz yağlanır. Bu kilo alımına yol açar ve birçok diyet yapan kişi geri başladığı ağırlığa döner ya da daha fazlasını alır.

Yo-yo diyet, kas kütlesini azaltıp, vücut yağ yüzdesini artırabilir ve yağlı karaciğer, yüksek tansiyon, diyabet ve kalp hastalığına neden olabilir.

Bu yüzden; geçici başarı üreten geçici değişiklikler döngüsünü kırmak için diyet açısından düşünmeyi bırakın ve bir yaşam biçimi açısından düşünmeye başlayın.