Yüksek kan kolesterolü seviyelerinin kalp hastalıkları açısından risk faktörü olduğu bilinmektedir. Bu durum 50 yıl önce çok geçerli görülürken son zamanlarda yapılan araştırmalar tersini iddia ediyor.

Kolesterol Nedir?

Kolesterol, insan vücudunda bulunan mumsu ve yağ yapılı doğal bir bileşiktir. Pek çok insan her hücremizin yapısına katılan kolesterolün tamamen zararlı olduğuna inanmaktadır ancak vücut fonksiyonları için oldukça gereklidir. Ayrıca vitamin-D sentezi ve metabolizma işlevleri için gereklidir.

Gereken kolesterol metabolizma tarafından üretilir. Ancak yumurta, et ve tam yağlı süt ürünlerinden de kolesterol alımı gerçekleşir.

Kolesterolden bahsedilirken, genellikle kolesterol kastedilmez. Lipoprotein olarak adlandırılan ve kolesterolü kan dolaşımında taşıtan lipoproteinler kastedilir. Lipoproteinlerin pek çok çeşidi bulunur ancak HDL ve LDL olmak üzere 2 tanesi sağlıkla ilişkilidir.

LDL

Kan lipoproteinlerinin %60-70’ini oluşturur ve kolesterolün vücutta taşınması görevi bulunur. Arterioskleroz, yani kalp hastalıklarıyla bağlantısı bulunan lipoproteindir. LDL tarafından taşınan fazla miktarda kolesterol artmış kalp hastalığı riski ile ilişkilidir.

HDL

Vücuttaki kolesterolü toplayarak yıkılması için karaciğere taşıyan lipoprotein çeşididir. Çalışmalara göre yüksek HDL seviyelerinin kalp hastalıklarını engelleme etkisi bulunmaktadır.

Diyetsel Kolesterol Kan Kolesterolünü Nasıl Etkiler

Vücudunuzda üretilen kolesterol ile diyetle aldığınız kolesterol oldukça farklı şeylerdir. Yüksek kolesterol içerikli besinlerle beslenmenin kolesterolü yükselteceği düşünülse de her zaman bu mekanizma böyle işlememektedir. Genel olarak vücudunuz kandaki kolesterol miktarını kontrol eder. Daha çok diyetsel kolesterol alımında vücut daha az kolesterol üretir veya daha az kolesterol alımında vücut daha çok üretim yapar. Bu yüzden diyetsel kolesterolün kan kolesterolü üzerinde oldukça az bir etkisi bulunur.

Bununla birlikte, bazı bireyler yüksek kolesterol içeren diyetlerle beslendiklerinde kan kolesterollerinde artış gerçekleşir. Bu bireylere ‘’hyperresponder’’ denmektedir. Bu durumun genetik olduğu düşünülmektedir.

Bazı bireylerde LDL yüksekliği ile kalp hastalığı arasında ilişki bulunmamıştır. Bunun sebebinin üretilen LDL çeşidinin farklı olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Diyetsel Kolesterol ve Kalp Hastalığı

Genel yargının aksine kalp hastalığının tek sebebi kolesterol değildir. Kalp hastalıkları için inflamasyon, oksidatif stres, yüksek kan kolesterolü, yüksek kan basıncı ve sigara kullanımı gibi diğer risk faktörleri de düşünülmelidir.

Kan Kolesterolünü Düşürme Yolları

Eğer kan kolesterolünüz yüksekse, bazı basit yaşam tarzı değişiklikleriyle düşürmeniz mümkün olabilir. Örneğin fazla kilolarınızdan kurtulmak kan kolesterolünüz üzerinde iyileştirici etki gösterir. Ayrıca avokado, kurubaklagiller, fındık, soya ürünleri, meyve ve sebzelerin kolesterol düşürücü etkileri bulunur.