Sürekli kilo alıp verme özellikle bayanlar başta olmak üzere genel olarak toplumun bir problemi haline gelmiş durumda. Kendi kendine yapılan diyetler, içilen zayıflama çayları- ilaçları, uzun süre aç kalmalar ve detoks programları sonucu verilen kilolar belli bir süre sonra tekrar gündeme geliyor. Peki neden kilo alıyoruz?

 

Kilo Almamızı Etkileyen Faktörler

1)Yaşam Tarzı

Gün içinde aldığımız kalori verdiğimiz kaloriden fazla olduğu taktirde kilo almaya başlarız.  Bu durumu etkileyen birçok faktörle karşı karşıyayız. Sedentar bir hayat tarzı, ofis hayatı, toplu taşıma araçlarının kullanımının artması, her yere özel arabalarımızla gitmek gibi faktörler bizleri kilo almaya daha meyilli bireyler haline getiriyor. Oysaki gün içinde yarım saatlik yürüşlerle kalori dengemizi sağlamamız mümkün. En azından 1,2 durak önce inmemiz ya da arabamızı birkaç metre uzağa parketmemiz bile bizlere gün içinde yürüme olanağı sağlıyacaktır.

 

2)Öğün Atlamak

Sık yemek yiyen insanların, gün içinde 1-2 öğün tüketen kişilere kıyasla daha zayıf olduklarını farketmişsinizdir. Bunun nedeni uzun süreli açlıklar sonrası vücutta kullanılacak enerji kaynağı kalmadığından dolayı vücudun daha sonraki saatlerde enerji sağlayabilemek için yağ depolamaya başlamasıdır.  Özellikle gece boyu yaşanan açlık sonrası boşalan glikojen depolarını sabah uyanınca kahvaltı öğünüyle mutlaka doldurmalıyız. Bu öğünde de karbonhidrat ile proteini bir arada bulundurmamız gerekir. Ayrıca uzun açlıklar sonrası düşen kan şekeri nedeniyle, yemeği daha hırslı yeriz ve bu da insülin hormonunun ani salgılanmasına neden olarak aynı şekilde aniden de düşmesine yol açar. Bu da bizim kısa süre içerisinde acıkmamızı sağlar. Kendinizi fazla aç bırakmamak için yanınızda kuruyemiş kurumeyve hazır yoğurt ya da kutu sütlerden bulundurabilirsiniz.

 

3)İşlenmiş ve Paketli Gıdaların Tüketiminin Artması

Daha yoğun bir yaşam sonrası alışveriş yapıp yemek hazırlamaya bile üşenir hale geldik. Sonrası malum. Dışarıdan söylenilen yemekler, hazır köfteler, börekler ve sonucunda vücuda alınan gereksiz yağ, şeker, tuz.  Akşamları eve geldiğinizde sebze yemeği yapmak zor geliyorsa en azından ton balıklı ya da yumurtalı peynirli bir salata hazırlayabilirsiniz.

 

4)Düzensiz Uyku

Gece geç yatan kişilerde abur cubur yemeye eğilim daha fazladır çünkü gece geç yatanlarda serotonin (mutluluk hormonu) salgılaması düşer ve kalorisi yüksek besinlere yönelim artar. Akşamları ne kadar erken yatar sabahları ne kadar erken kalkarsanız metabolizmanız daha erken çalışmaya başlar bu da gün içinde alacağınız kalorileri daha iyi yakmanızı sağlar. Leptin hormonu yeterince besin aldığımızda beyine uyarı vererek iştahımızın kesilmesini sağlar. Az uyunduğu zaman leptin hormonu seviyesi düşerek kendimizi aç hissetmemize neden olur. Ghrelin hormonu açlık halinde vücudumuzda yükselen, yüksek kalorili besinleri dayanılmaz hale getiren bir hormondur. Uykusuzluk yaşanılan günlerde ghrelin hormonu vücutta yükselir ve besin alımınız artabilir. Uyumadan önce meyve yanında süt ürünleri ya da insülin direnciniz ve ani acıkma ataklarınız varsa yalnızca süt ürünlerinden tüketmeniz daha doğru olacaktır.

 

5)Hormonlar                                       

Kortizol hormonu aşırı stres durumunda salgılanan, fazlalığında yağlanmaya neden olan bir hormondur. Özellikle gece salgısı azalıp, uyandıktan 1-2 saat sonra en yüksek seviyesine gelir. Bu nedenle düzensiz bir uyku sonrası kişide kortizol üretimi artar ve yağlanma başlar. Tiroid hormonu boynumuzda bulunan ve metabolizmayı kontrol eden tiroid hormonlarını salgılar. Bu hormonlar az salgılandığında hiptiroidi denilen hastalık ortaya çıkar. Pankreas bezinde salgılanan insülin hormonunun aşırı salgılanması durumunda reaktif hipoglisemi denen hastalık ortaya çıkar. Bu hastalar yemek sonrası ani şeker düşmesi ve bunun sonucunda tatlı isteği yaşarlar. Yapılan atıştırmalıklar da kilo alımına neden olur. Kadınlarda yaşanan polikistik over sendromunda, yumurtalıkta kist oluşması, tüylenme, adet bozukluğu ve insülin direnciyle birlikte kilo alma durumu vardır. Yumurtalıklardaki sorun giderilmediği takdirde bu hastların kilo vermesi zordur. Hipofiz bezinden salgılanan ve kadınlarda süt üretimine yardımcı olan prolaktin hormonunun fazla salgılandığı durumlarda kilo alımı, adetlerde bozulma, memeden süt gelmesi durumları yaşanır.

 

6)Yanlış Yeme Davranışları

• Hızlı yemek yemek.
• Öğün atlamak.
• Gece geç saatlerde yemek yemek.
• Televizyon karşısında veya kitap okurken yemek yemek.
• Az su içmek.

 

7)Psikolojik Bozukluklar

Duygusal anlarda yapılan hareketler kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Yemek yeme davranışı da bunlar arasındadır. Kimisi üzüntülü anında fazla yerken kimisi de mutlu anında gösterebilir bu hareketi.

 

8)Genetik Faktörler

Yapılan bir araştırmaya göre, normal kilolu anne babanın çocuklarının şişman olma riski %8-9 iken, anne babadan biri şişmansa çocuklardaki risk %40, eğer her ikisi de şişman ise bu risk %80 olmaktadır. Ancak bu durum, ailenin yeme alışkanlıklarına bağlı olarak da değişebilir. Ailenin yemeklerinin yüksek enerjili oluşu, bütün ailenin fazla kalori almasına dolayısıyla kilo almasına neden olur.