Melatonin Nedir? Nasıl Salgılanır? Melatonin Hormonunu Arttıran Yiyecekler

Melatonin beyin tarafından, özellikle geceleri üretilen vücudu uykuya hazırlayan nörolojik bir hormondur. Bazen “uyku hormonu” veya “karanlık hormonu” olarak da adlandırılır. Çünkü bu hormon ışığa karşı duyarlıdır. Hormon aynı zamanda vücudun antioksidan savunmasında rol oynar ve kan basıncını, vücut ısısını ve kortizol düzeylerini, ayrıca cinsel ve bağışıklık fonksiyonlarını düzenler. Melatonin takviyeleri sıklıkla uykuya dalmanıza, uyku kalitesini artırmanıza ve uyku süresini artırmanıza yardımcı olmak için kullanılır.

 

Melatonin nasıl salgılanır?

Epifiz bezi tarafından salgılanan melatonin, gözdeki retina tabakasının ışığı algılaması ile bağlantılı olarak çalışır. Gözdeki ışığı algılayan hücreler beyindeki hipotalamus bölgesine ışığın durumuyla ilgili sinyal gönderir. Bu sinyaller daha sonra epifiz bezine gönderilir ve hormon salgılanır. Karanlıkta bu hormonun salgılanışı artar ve aynı zamanda vücut ısısının düşmesi, solunum hızının azalması gibi uykuyu teşvik eden bazı değişiklikler meydana gelir. Melatoninin seviyesi gündüz süresince düşük olur.

 

Melatonin Takviyesi Almadan Melatonin Düzeyini Nasıl Arttırabiliriz?

Melatonin takviyesi kullanmadan melatonin seviyesini arttırmak mümkündür. Karanlık ortamlar, melatonin hormonunun salgılanması için gereklidir. Kişiden kişiye değişmekle birlikte, bu hormon en çok 23:00 – 05:00 saatleri arasında salgılanmaktadır. Dolayısıyla 23.00-05.00 saat aralığında olabildiğince karanlık bir odada uyuyarak melatonin salgılamasını doğal olarak arttırabilirsiniz. Ayrıca triptofan aminoasidini içeren yiyecekler tüketerek de vücuttaki melatonin seviyesini arttırabilirsiniz.

 

Triptofan İçeren ve Melatonin Hormonunu Arttıran Yiyecekler:

  • Kızılcık, vişne, muz, böğürtlen, çilek, elma, portakal
  • Rezene, papatya, deve dikeni, anason
  • Ceviz, fındık, fıstık, kestane, badem, ayçiçeği, susam, çemen, keten tohumu, yulaf
  • Salatalık, kabak, patlıcan, domates
  • Soğan, patates, ıspanak, bezelye
  • Karnabahar, brokoli, lahana
  • Barbunya, kuru fasulye, nohut, mantar

 

Melatonin İlaçları Hangi Amaçlarla Kullanılır?

İlaçlar, uyku bozukluklarını gidermenin yanında, bağışıklık sistemi fonksiyonlarında, kan basıncını düzenlemede ve vücudun kortizol seviyesini yönetmede rol oynar. Güçlü bir antioksidan olarak farklı hastalıkların tedavisinde kullanılır. Araştırmalar melatoninin göz sağlığını iyileştirmede, mevsimsel depresyon belirtilerinin azaltılmasında ve reflü gibi mide sorunlarının giderilmesinde etkili olduğunu göstermektedir. 

 

Melatonin ilaçlarının kullanıldığı tedaviler;

  • Mevsimsel depresyon tedavisinde
  • Kanser tedavisinde
  • Bağışıklığı güçlendirme
  • Büyüme ve hücresel yenilenmeyi teşvik eder
  • Göz hastalıklarının tedavisinde
  • Mide hastalıklarında
  • Alzheimer hastalığında
  • Kalp hastalıklarında
  • Tinnitus tedavisinde (kulak çınlaması)
  • Baş ağrısında

 

Melatoninin Yan Etkileri 

Melatonin uyumaya  yardımcı olan bir hormon olup diyet takviyesi olarak yaygın kullanılır. Melatonin yeteri kadar salgılanmadığında uyku bozuklukları oluşur. Bu sebeple takviye alınmalıdır. Bu takviyeler, uyku ritimlerinin düzelmesinde etkili olduğu gibi başka rahatsızlıklarda da önleyici ve destekleyici olarak kullanılmaktadır. Melatonin hapları, uyku ilaçlarına göre daha az yan etkisi olduğundan daha çok tercih edilmektedir. Yine de kullanmadan önce bir doktora danışılmalı, uykusuzluğun altında yatan başka bir neden olup olmadığı araştırılmalıdır.

Bazı sağlık çalışanları, melatonin takviyesinin vücuttaki doğal üretimini azaltabileceğinden endişe duyuyor, ancak kısa süreli çalışmalar böyle bir etkinin olmadığını göstermektedir. Baş dönmesi, baş ağrısı, mide bulantısı gibi genel belirtilerini gösteren bazı çalışmalar vardır. Ancak kısa vadede genellikle güvenli kabul edilir.

 

Çocuklar, Gebeler ve Yaşlılar Melatonin Takviyesi Alabilir Mi?

Çocuklar hala büyümekte ve gelişmekte oldukları için hassas bir grup olarak düşünülmektedir. Ayrıca gebe ve yaşlılar da hassas grup olarak değerlendirilir. Uykuya dalmakta sorun yaşayan çocuk, yaşlı ve gebelerde melatonin takviyesi pek çok uzman tarafından güvenli olmadığı düşünülmüş ve melatonin takviyesinin vücuda etkileri konusunda kapsamlı bir araştırma yapılana kadar bu gruplar için önerme taraftarı olmadıklarını belirtmişlerdir.

Melatonin takviyesi, uyku hapları ve warfarin gibi kan sulandırıcı  ilaçlarla etkileşime girebilir ve yüksek dozlarda alındığında kan pıhtılaşmasını azaltarak kanı sulandırabilir, ayrıca vücut ısısında hafif bir düşüşe neden olabilir. Ayrıca unutulmamalıdır ki, melatonin takviyesi, akşam alınmalıdır. Çünkü gündüz alınan melatonin, istenmeyen gündüz uykularına sebep olabilir.

 

Comments 2

  1. Günay Aybaz
    05/12/2023

    sayın Emre bey çok teşekkür ederim size işlerinizde başarılar dilerim efendim.

  2. Günay Aybaz
    05/12/2023

    sayın Emre bey çok teşekkür ederim size efendim bilgilerinizden ötürü

Bir yorum Yaz