Maltodekstrin Sağlık İçin Zararlı Mı?

Eğer besin etiketlerini okumaktaysanız maltodekstrin içeriğiyle birçok kez karşılaşmış olmalısınız. Bu katkı maddeleri paketli besinlerin yaklaşık yüzde 60’ında maltodekstrin bulunur ve çok yaygındır. Maltodekstrin nişastadan yapılır, genel olarak doldurucu içerik kalınlaştırıcı veya raf koruyucu olarak kullanılır. Hala FDA’den güvenli etiketi olmasına rağmen, maltodekstrin çok tartışmalı bir konudur. Bu makalede maltodekstrinin sağlık açısından varsa zararları ve neden kaçınmanız gerektiği tartışılmaktadır.

 

Maltodekstrin Nedir?

Maltodekstrin nişastadan yapılan yapay karbonhidrattır. Amerika’da çoğu maltodekstrin mısır veya patates nişastasında yapılır ancak bazı ülkelerde pirinç veya buğday nişastasından yapılır. Amerika’da mısırların yüzde 90’nı modifiye edilmiştir bu sebepten dolayı bir zıtlık söz konusudur. Nişasta kısmi hidroliz denilen bir süreçten geçer ve bu süreçte ortama nişastayı kısmi sindiren su ve enzimler eklenir. Bu üretilen ürün sonra rafine edilir ve kurutulur beyaz bir toz haline getirilir. Maltodekstrin genişleme (bulk) sürecinde gıda katkısı olarak kullanılır, yapıyı artırır ve raf ömrünü uzatır.

 

Maltodekstrin içeren bazı ürünler:

  • Şeker
  • Hazır pudingler
  • Düşük yağlı yoğurtlar
  • Sporcu içecekleri
  • Bebek mamaları
  • Salata sosları
  • Tatlandırıcılar
  • Sabunlar
  • Kozmetik ürünleri
  • Çamaşır deterjanı

Diğer çeşit maltodekstrin ise dirençli maltodekstrindir. Normal maltodekstrinin aksine dirençli maltodekstrin suda çözünebilen bir yapay liftir. Bu makale sadece gıda katkı maddesi olan normal maltodekstrine odaklanmıştır. Özetle maltodekstrin nişastadan yapılan beyaz toz halinde bulunan yapay karbonhidrattır ve genel olarak katkı maddesi olarak kullanılır.

 

Üreticiler Neden Maltodekstrin Kullanıyor?

Maltodekstrin çok yönlü ve ucuzdur bu yönden dolayı üreticiler tarafından sıklıkla başvurulan bir üründür.

Maltodekstrin kullanım amaçları:

  • Doldurucu: Besinlerin içeriğinde kullanıldığında tadı etkilemeden hacimi genişletir. Örneğin Splenda maltodekstrin kullanır ve ürün hacmini genişletir, ayrıca bu ürün yapay tatlandırıcı olan ve şekerden 600 kat daha tatlı olan sükraloz’un tadını hafifletir.
  • Kalınlaştırıcı Ajanı: Düşük hacimli yoğurt, hazır puding, soslar, salata sosları pelte gibi ürünlerde kullanılır ve nişastanın kalınlaşmış özellikte kalmasını sağlar.
  • Tat iyileştirici: Maltodekstrin tadı değiştirmeden ve ekstra içerek eklemeden tadı geliştirmek ve yumuşaklığı sağlamak için belirli biralarda kullanılır.
  • Bağlayıcı Ajan: Genellik tablet ve hap gibi farmasötik maddelerde kullanılır.
  • Koruyucu: Özellikle bebek mamalarında raf ömrünü uzatıcı olarak kullanılır, ayrıca topaklanma olmadan kolayca çözülür ve ideal bir karbonhidrat kaynağıdır.
  • Düz yüzey yapar: Çoğu losyon ve kremde bulunur.

Özetle maltodekstrin çok yönlüdür ve genellikle kalınlaştırıcı, doldurucu ve koruyucu içerik olarak kullanılır.

 

Atletler için Yararlı Olabilmektedir

   Çoğu atlet performansını geliştirmenin yollarını araştırır. Atletlere uzun antrenmanda yardım eden ve antrenman sezonunda iyileştiren sporcu içecekleri ve enerji jelleri gibi suplementler popüler seçimlerdir. Maltodekstrin yaygın olarak kullanılan kolayca sindirilen ve vücutta kolayca absorbe edilen bir karbonhidrat kaynağıdır. Vücut egzersiz yaparken depo edilen glikojeni glikoza çevirip kullanır. Atletlerin dayanıklılığı yoğun antrenman sırasında tükenir ve glikojen depoları boşalır bu yüzden bu karbonhidrat suplementleri depoları yeniler ve atletin uzun süre antrenman yapmasına yardım eder. Araştırmalar gösteriyor ki, antrenman sırasında veya antrenmanda sonra alınan karbonhidrat suplementleri antrenman performansını geliştirebilir ve dayanıklılığı artırabilir. Maltodekstrin ayrıca atletlerin antrenman dayanıklılığına da yarar sağlar. Bir kaç çalışma göstermiştir ki antrenmandan sonra tüketilen maltodekstrin gibi karbonhidratlar antrenman sırasında tükenen depoları yerine koymaya yardım eder. Özetle maltodekstrin kolayca emilen edilen bir karbonhidrat kaynağıdır, performansı artırmaya yardım eder ve antrenman sırasındaki dayanıklılığı artırır.

 

Besin Değeri Yoktur

Maltodekstrin sporda kullanılmasına rağmen beslenme açısından fakir bir kaynaktır. 1 çay kaşığı maltodekstrin şekere yakındır ve 12 kalori 3.8 gram karbonhidrat içerir vitamin ve mineral içermez. Nişastalar genellikle düşük besin değerleri içerir ama işlem gereği maltodekstrinin besin içeriği daha da azaltılması gerekmektedir. Maltodekstrinin atletlerin performanslarını artırması ve iyileştirmesi düşük besin içeriğine göre daha ağır basmaktadır. Ayrıca alınan enerji egzersiz ile tüketilmez ise kilo alımına sebep olur. Yüksek işlenmiş çoğu besin maltodekstrin içerir, az bir besin kaynağı sağlar ve yüksek riskli hastalıklar ile bağlantısı vardır. Özetle maltodekstrin besin kaynağı olarak pek fayda sağlamaz ancak boş kalori kaynağıdır.

 

Yüksek Glisemik İndeksi Vardır

Glisemik indeks besinlerin kan şekerini ne kadar hızlı yükselttiğidir. Düşük glisemik indeksli besinlerin glisemik indeks değerleri 55’in altındadır. Orta olanlar 51-69 yüksek ise 70 ve üzeridir. Araştırmalar göstermektedir ki maltodekstrine maruz kalan bağırsak hücreleri zararlı bakteri olan e.coli’nin büyümesine yardım eder ve gelecekte bağırsak çevresine zarar verme riski gelişebilmektedir. Çoğu çalışmanın maltodekstrin ve yüksek riskli bakteriyel enfeksiyon arasında ki bağlantıyı keşfetmesine rağmen, sağlık bireylerde ki çalışmalar bu ikisini nasıl bir bağlantı içerisinde olduğuna dair daha gerçekçi sonuçlara ihtiyaç duyar. Özetle yüksek maltodekstrin alımı alt bağırsakta zararlı bakteri gelişimine sebep olabilmektedir ve bakteriyel enfeksiyon riskini artırmaktadır.

 

Bazı İnsanlarda Yan Etkileri Görülmüştür

Ciddi negatif sağlık etkileri ve maltodekstrin arasında bir bağlantı olmamasına rağmen bazı insanlarda bu yan etkiler görülmüştür.

Bunlar:

  • Mide bozulması
  • Genişleme
  • İshal
  • Kusma
  • Kurdeşen veya kızarıklık
  • Astım

 

Çoğunlukla rapor edilen yan etkiler karbonhidrat intoleransına ve malabsorbsiyona benzer, bu yüzden bu belirtilerden biri görülürse maltodekstrinden kaçınmak en iyi seçenektir. Çoğu insan için maltodekstrin güvenli ve FDA onaylıdır. Eğer maltodekstrin içeren bir besin yedikten sonra veya maltodekstrin suplementi aldıktan sonra herhangi bir alerjik reaksiyon görülürse hemen kullanım bırakılmalıdır. Özetle maltodekstrin genellikle güvenlidir ama karbonhidrat intoleransınız veya malabsorbsiyonunuz var ise kaçınmak en iyi seçeçenek olacaktır.

 

Sonuç:

Yemeklerde ki maltodekstrin negatif etki vermemektedir. Geniş bir çevrede kullanılır ve ciddi yan etkileri konusunda yayınlanan bir çalışma yoktur. Suplement olarak sadece egzersiz sırasında yararları gözükmektedir. Ortalama bir insana fayda sağlamamaktadır ve düşük besin değerleri vardır. Tip 2 diyabeti olan veya insülin direnci olan insanlar maltodekstrin kullanmaktan kaçınmalıdır çünkü maltodekstrin kan şekerini çok hızlı yükseltmektedir. Son olarak, işlenmiş ürünlerde maltodekstrin olduğu unutulmamalıdır.Sağlık diyet içinde bulunan az işlemden geçmiş besinler maltodekstrin alımınızı doğal yoldan kısıtlayabilmektedir.

Comments 15

  1. Makbule
    22/12/2017

    Selamlar.Ben herbalife kullanıyorum ve kilo verdim ama çevremdeki ve daha önce bu işi yapmış ve kullanmış insanlar bırakınca daha çok kilo aldıklarını söylediler bende herbalife’ın çayının içinde maltodextrin olduğunu görmüştüm içeriğinde ve araştırıp öğrenmek istedim hiçbir yan etkisi yok tamamen bitkisel dediler.

    1. Emre Uzun
      25/12/2017

      O tarz ürünleri tavsiye etmiyorum. genel olarak metabolizmayı kötü etkileyebilmektedir.

      1. Makbule
        28/02/2018

        Teşekkür ederim .Emre Bey

    2. Bekir
      18/01/2018

      Ben de 4 aydır herbalife kullanıyorum. Hem çay hem de öğün yerine geçen shake. Evet 5-6 kilo kadar verdim ve 1 beden inceldim. Ürün işe yarıyor. Çayın içinde maltodekstrin olduğu için nedir diye araştırayım dedim ve bu siteye rastladım. İnsan ister istemez endişe ediyor. Sonuçta Amerikan menşeli bir ürün. Ama çevremde 6 kişinin bu ürün ile ciddi anlamda ve uzun süre almayacak şekilde kilo verdiğini bizzat gördüm. Hatta 20 kilo bile veren vardı. Beslenme alışkanlığı değişmezse kilo almaktan doğal birşey olamaz. Ürün güzel ama maltodekstrin ne işe yarar bilmem.

  2. Emine TOPAL
    14/11/2018

    Emeğinize sağlık çok teşekkürler
    Bu konu hakkında herkesin bilinçlenmesi lazım
    Emzirme döneminde yardımcı olması için humana stil tii içiyordum
    Sizin yazınızı görünce daha dogal içeceklere yönelmemiz gerektiğini bir kez daha anladım
    Kilo veremediğim için çok üzülüyorum
    Çok teşekkürler
    İyi çalışmalar

  3. cansu korkmaz
    25/10/2019

    merhaba. kullandığım demir takviyesinin içinde bu maddenin olduğunu gördüm. Sadece oradan alınan miktarların bir zararı olur mu? Başka bir üründe de mikrokristalin selüloz olduğunu gördüm. İkisini kıyaslayacak olursak hangisini tercih etmeliyiz? İyi günler..

    1. Diyetisyen Emre Uzun
      25/10/2019

      oradan aldığınız miktar önemsiz düşük miktar. ama etiket okumayı devamlı yapın. paketli ürünlerde de olabiliyor.

  4. Nuray aydjn
    07/01/2020

    Bende bir zayiflama corbasinda icerigini arastirirken gordum maltodekstirn var içinde b
    utur madem zararli neden izin veriliyor çoğuda tarım bakanlığı onayli

    1. Diyetisyen Emre Uzun
      14/01/2020

      tarım bakanlığı onayı olması sağlıklı olması anlamına gelmiyor.

  5. Hâle sezer
    23/01/2020

    Merhaba bende farmasi nutriplas ondada sadece bu üründen var zayıflatması mumkunmu

    1. Diyetisyen Emre Uzun
      15/03/2020

      maltodekstrin zayıflamada kullanılması uygun değildir.

  6. Yaşar Yılmaz
    28/04/2020

    Emre Bey öncelikle bilgilendirme için teşekkür ediyorum. Sorum sporcu gıda takviyesi olan gainer ile ilgili.kilo almak için birçok kişiden tavsiye olarak karbonhidrat tozları önerisi aldım. Satın aldıktan sonra çok fazla negatif yorum gördüm. Maltodekstrini oldukça yüksek bir ürün. Bol su içmek bu bakterilerin büyümesine engel olur mu? Yoksa bu ürünü hiç kullanmamayı mı tavsiye edersiniz?

    1. Diyetisyen Emre Uzun
      16/05/2020

      Yani son seçenek olarak denenebilir. diyabet geçmişi yok ise tabii

  7. şaban kenan
    17/12/2020

    knorr marka hazır çorba zararlı mıdır

    1. Diyetisyen Emre Uzun
      21/02/2021

      Hazır çorbaları önermiyorum

Bir yorum Yaz