Jelatin, kollajenden türetilmiş bir protein ürünüdür. Aminoasitlerin özgün kombinasyonları nedeniyle sağlığa yararlılığı açısından önem taşımaktadır.

Jelatin; eklem sağlığı ve beyin fonksiyonlarında rol oynar. Ayrıca saç ve cilt görünümünü de iyileştirebilir.

 

Jelatin Nedir?

Jelatin, pişirme kollajeni ile yapılan bir üründür. Hemen hemen hepsi protein yapımında kullanılmaktadır ve özgün aminoasitlerin profillerini düzenleyerek sağlık için bir çok fayda sağlamaktadır.

Kollajen; insan ve hayvanda en çok bulunan protein olarak bulunmuştur. Vücudun neredeyse her yerinde bulunmaktadır fakat en bol cilt,kemik,tendonlar ve bağlarda görülmektedir. Dokuların güç ve yapısını sağlamaktadır. Örneğin; kollajen artışı cilt esnekliği ve güçlü tendonlar için önemlidir. Ancak kollajen yemek zordur çünkü hayvanların hoş olmayan, tatsız bölümlerinde bulunmaktadır. Kollajen bu parçalardan suda kaynatılarak çıkarılabilmektedir.

İnsanlar çorbalara tat ve besin eklemesi yaparken sıklıkla kollajeni kullanmaktadırlar. Bu işlemler sırasında ekstrakte edilen jelatin tatsız ve renksizdir. Ilık suda erimekte ve soğuyunca jöle benzeri bir doku almaktadır.

Kollajen, gıda üretiminde sakızlı şeker ve jöle gibi ürünlerde jelleştirici bir ajan olarak kullanılmaktadır. Kemik suyu veya supplement yani ilave olarak da tüketilebilmektedir. Bazen jelatin daha ileri işlenerek kollajen hidrolizat adı verilen bir madde üretilmektedir. Bu madde sağlık için jelatine benzer faydalar göstermektedir. Ancak soğuk suda çözünmekte ve jöle oluşturmamaktadır. Bu bazı insanlara yardımcı olarak daha lezzetli olabileceği anlamına gelebilmektedir.

Kollajen hidrolizat ve jelatinin, her ikisinin de, toz veya granül formunda takviyeleri mevcuttur.

Yine de veganlar için uygun değildir çünkü hayvan parçaları ile yapılmıştır.

 

Özet: Jelatin pişirme kollajeni ile yapılmıştır. Neredeyse hemen hemen hepsi proteindir ve sağlığa bir çok faydası vardır. Gıda üretiminde, kemik suyu olarak veya takviye olarak kullanılabilmektedir.

 

Neredeyse Tamamen Proteinden Oluşur

Jelatinin %98-99’u proteindir.

Ancak, tamamı proteinden oluşmamaktadır çünkü esansiyel aminoasitlerin hepsini içermemektedir. Özellikle esansiyel aminoasitlerden triptofanı içermemektedir. Fakat bu büyük bir sorun değildir çünkü tek protein kaynağı jelatin değildir. Diğer proteinden zengin kaynaklardan triptofan almak da kolaydır.

Memelilerde en bol bulunan aminoasitler;

• Glisin: %27
• Prolin: %16
• Valin: %14
• Hidroksiprolin: %14
• Glutamik asit: %11

Jelatin özellikle sağlık için önemli olan aminoasitlerden glisini çok bulundurmaktadır.

%1-2 oranında su ve az miktarlarda vitamin ve minerallerden özellikle sodyum, kalsiyum, fosfor ve folat bulunmaktadır.

Genellikle jelatinin vitamin ve minerallerden zengin bir kaynak olmadığı konuşulmaktadır. Daha doğrusu, sağlığa yararları özgün aminoasitlerden kaynaklanmaktadır.

 

        Özet: Jelatin %98-99 proteinden oluşmaktadır.Kalan %1-2’lik kısımda su ve az miktarlarda vitamin ve mineral bulunmaktadır.Ve jelatin, glisinden zengindir.

 

Jelatin Eklem ve Kemik Sağlığını İyileştirebilir

Bir çok çalışmada, jelatinin osteoartrit gibi kemik ve eklem problemlerine etkisi araştırılmıştır.

Artritlerden en yaygın olanı osteoartrittir. Eklemler arasındaki kıkırdak bozulduğunda ağrı ve sertliğe yol açmaktadır.

Bir çalışmada, suplement jelatin verilen veya 70 gün boyunca plasebo verilen 80 kişi kullanılmıştır. Sonuçta jelatin alanların sertlik ve ağrılarında önemli derecede azalma gözlenmiştir.

Suplement jelatin alanların raporlarında gözlenen tek yan etki hoş olmayan bir tadının olması ve fazla doygunluk hissettirmesidir.

Aynı zamanda kemik ve eklem problemlerine karşı olumlu etkilerine dair kanıtlar bulunmaktadır.

 

Özet: Jelatin kullanımının kemik ve eklem problemlerine karşı olumlu etkilerine dair bazı kanıtlar bulunmaktadır. Çünkü yan etkileri çok azdır ve bu yüzden kesinlikle suplement alınması düşünülmektedir.

 

Jelatin Cilt ve Saç Görünümünü İyileştirebilir

Jelatin suplementi üzerine yapılan çalışmalar sonucunda cilt ve saç görünümü üzerine etkilerinin olumlu olduğu gözlenmiştir.

Özet: Kanıtlar jelatinin cilt nemini ve kollajen yoğunluğunu artırabildiğini göstermektedir. Ayrıca saçların zayıflamasını azaltabilmektedir.

 

Jelatin Mental Sağlığı ve Beyin Fonksiyonlarını İyileştirebilir

Jelatin beyin fonksiyonlarıyla bağlantılı olan glisinden çok zengindir.

Yapılan bir çalışmada glisin alımının önemli derecede hafızayı geliştirdiği ve dikkat dağınıklığını azalttığı saptanmıştır.

Obsesif kompulsif ve vücut dismorfik bozukluğu semptomlarını azalttığı bulunmuştur.

 

Özet: Glisin; jelatin aminoasitlerindendir, hafızayı güçlendirmektedir. Aynı zamanda şizofreni ve obsesif kompulsif bozukluklar gibi mental hastalıkların semptomlarının azalmasına yardımcı olabilmektedir.

 

Jelatin Vücut Ağırlığı Kaybı İçin Yararlı Olabilir

Jelatin, pratikte yağ ve karbonhidratsız olduğu için oldukça düşük kalorilidir.

Çalışmalar vücut ağırlığı kaybına yardımcı olduğunu ileri sürmektedir.

 

         Özet: Jelatin, iştahı azaltıp doygunluk hissini artırarak vücut ağırlığının azaltılmasına yardımcı olabilmektedir.

 

Jelatinin Diğer Faydaları

• Uykuya yardımcı olabilmektedir.
• Tip 2 diyabet için faydalı olabilmektedir.
• Gut hastalığını iyileştirebilmektedir.
• Karaciğer hasarlarını azaltabilmektedir.
• Kanserli hücrelerin büyümesini yavaşlatabilmektedir.

 

 

Kendi Jelatinini Nasıl Hazırlarsın?

Jelatin çoğu marketten satın alınabilmektedir veya evde hayvan parçalarından hazırlanabilmektedir.

Herhangi bir hayvandaki parçalar kullanılabilmekte fakat zengin kaynakları; sığır eti, domuz, kuzu, tavuk ve balık etidir.

Eğer kendin hazırlamak istiyorsan, şu şekilde:

 

     İçindekiler:

• 5 kg civarında hayvan kemiği ve bağ doku
• Kemikleri örtecek kadar yeterli su
• 1 yemek kaşığı tuz

 

     Yapılışı:

• Kemikler tencereye koyulur, tuz kullanmak istenirse şimdi eklenmesi gerekmektedir.
• İçeriğin tamamını kaplayacak kadar su konulmalıdır.
• Kaynadıktan sonra ısı azaltılmalıdır.
• Düşük ısıda 48 saat kaynatmaya devam edilmelidir. Pişirmesi süresi uzadıkça elde edilen jelatin de daha fazla olmaktadır.
• Daha sonra sıvı süzülmeli, soğumaya bırakılarak katılaştırılmalıdır.
• Yüzeydeki yağlar sıyrılıp atılmalıdır.

Harika bir jelatin kaynağı olan kemik suyunun yapımı da buna benzer olmaktadır.

 

Sonuç

Jelatin; proteinden zengindir ve sağlığa bir çok potansiyel faydası olan özgün aminoasitler içermektedir. Jelatin kemik ve eklem ağrılarını azaltabilmekte, beyin fonksiyonlarını artırmakta ve cilt yaşlanmalarını en aza indirgeyebilmektedir. Tatsız ve renksiz olduğu için diyetlere dahil etmek oldukça kolay olmaktadır.