Kan basıncının yükselmesi sonucu yüksek tansiyon yani hipertansiyon oluşur. Hipertansiyon, kan basıncının normal kabul edilen değerlerin üzerinde (140/90 mmHg ve üzerinde) olmasıdır. Dünya erişkin nüfusunun yaklaşık %31’inde yüksek tansiyon görülmektedir. Dünya sağlık örgütüne göre her sekiz ölümden birinin sorumlusu olup, ölüm sıralamasında üçüncü hastalıktır.
Kan basıncının yükselmesi koroner kalp hastalığı, kalp yetmezliği, böbrek yetersizliği ve felç için önemli bir risk faktörüdür. Genetik faktörler gibi çevresel faktörler de etkilidir.
Dünya Sağlık Örgütüne göre; yüksek tansiyon olarak bilinen sistolik kan basıncı ve küçük tansiyon olarak bilinen diastolik kan basıncı sınırlaması şu şekildedir:
Sistolik Kan Basıncı | Diastolik Kan Basıncı | DURUM |
140 mmHg | 90 mmHg ve altında | NORMAL |
141- 159 mmHg | 91- 94 mmHg | SINIRDA VE HAFİF HT |
160 mmHg | 95 mmHg veya üstünde | HİPERTANSİYON |
YÜKSEK KAN BASINCI İÇİN BESLENME ÖNERİLERİ:
- Öncelik kilo kaybını sağlayarak vücut ağırlığı istenilen seviyeye gelmelidir.
- Düzenli ve dengeli bir diyet uygulanmalı.
- İnaktif kişilerin hipertansiyona yakalanma riski, aktif olanlara göre %30-50 oranında daha yüksektir. Haftanın çoğu günlerinde 30-45 dakika düzenli yapılan egzersiz kan basıncını düşürmede yardımcıdır.
- Sodyum alımı kısıtlanarak, günde 2-3 gramı geçmeyecek şekilde ayarlanmalıdır.Bu da 6 gram tuza denk gelmektedir.Dolayısıyla yemeklere tuz katılmamalı, gerekirse tuzsuz ekmek tüketilmelidir. Maydanoz, nane, kekik, dereotu, limon suyu, soğan gibi tat vericilerin yemekte kullanımı, tuzun eksikliğini giderecektir.
- Katı margarin, iç yağ, tereyağ gibi doymuş yağlar diyetten çıkarılmadır.
- Haftada en az 2 kez balık tüketimi kan basıncını dengelemede önemlidir.
- Jambon, salam gibi işlenmiş gıdalar, turşu, zeytin gibi salamura gıdalar diyetten çıkarılmalıdır.
- Yeşil yapraklı sebzeler diyetinize eklenmeli.
- Günlük yeterli miktarda süt, peynir, yoğurt tüketilmelidir. Çünkü bu besin gruplarında bulunan kalsiyum ve magnezyum mineralleri kan basıncını düzenlemede yardımcıdır.
- Mineral ve lif alabilmek için tam tahıl içeren yiyecekleri tercih edin. Örneğin tam buğday ekmeği veya tam tahıllardan hazırlanmış gevrekleri tüketin.
- Alkol ve sigara tüketilmemeli.
- Maden suyu tüketimine dikkat edilmelidir. Mümkün oldukça kullanılmamalı.