Gut, pürin metabolizması bozukluğu sonucunda oluşan kalıtsal yatkınlığı olan bir romatizma hastalığıdır. Normalde pürin idrarda bulunur, fakat gut hastalarında kan ürik asit düzeyi yüksektir. Sodyum ürat tuzları diz ve ayak başparmağı eklemlerine ve yumuşak dokulara yerleşerek eklem dokularının yıpranmasına neden olurlar. Şiddetli ağrılara sebep olan gut, sık olarak ayak başparmağında gözlemlenir.
Gut, kandaki ürik asit düzeyinin yükselmesinden, böbreklerden atımın az olmasından veya vücutta ürik asit haline dönüşen pürinlerin bazı yiyeceklerle fazla miktarda alınmasından kaynaklanabilmektedir. Ataklar ağrı, kızarıklık, şişlik ve ısı artışı ile çok hızlı olarak gelişebilir. Erkeklerde ise görülme oranı kadınlardan çok daha fazladır.
Gut; diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi, şişmanlık ile ilişkilidir. Tedavi edilmediği durumlarda eklemlerde kalıcı hasarlar ve böbrek taşları oluşabilir.
Gut hastalarının tedavisinde; bilinçli bir diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri atılacak adımlardan en önemlisidir. Bu hastalar fazla kilolarından kurtulmalıdır. Fakat çok düşük kalorili diyetler yerine bilinçli bir diyet uygulanmalıdır. Çünkü aşırı düşük kalorili diyetler de kas protein yıkımına neden olacağından, kandaki ürik asit seviyesi artacaktır.
Gut Hastalığında Diyet Tedavisi:
- Et, balık, kümes hayvanları gibi pürinden zengin besinler kısıtlanır. Bunlar yerine süt, peynir ve yumurta protein kaynağı olarak tüketilir.
- Yağ alımı sınırlandırılıp günlük enerjinin %20-25 arasında tutulmalıdır. Çünkü yağ böbreklerden ürik asit atımını azaltır. Diyette yağ yerine karbonhidrat miktarı artırılır
- Gutta idrarı alkali yaparak, ürik asitlerin erimeden çökmesi engellenmelidir. Bu yüzden sebze ve meyve diyete biraz daha fazla eklenmelidir.
- Bol su tüketimi de ürik asit seviyesini düşürmeye yardımcıdır.
- Aşırı alkol tüketimi, gut hastalığında atakları tetiklediği için yasaklar arasındadır.
- Et, tavuk, balık çeşitleri, kurubaklagiller, karnabahar, ıspanak, pazı, brokoli, brüksel lahanası, semizotu, bezelye, kuşkonmaz, mantar ve bulgur sınırlı tüketilmesi gereken besinler arasındır
Gut hastalığı ile birlikte sık görülen diyabet, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıkları önlemek ayrıca oluşumunu geciktirmek için planlı bir diyet önemlidir.
