Gluten İntoleransı’nın En Yaygın 14 Belirtisi

Gluten intoleransı oldukça yaygın bir problemdir. Buğday, arpa ve çavdar içerisinde bulunan protein olan gluten ile karakterize bir reaksiyondur. Nüfusun yaklaşık %1’ini etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Sindirim sisteminde hasara neden olur.

Buna karşın insanlarda %0.5-13’e kadar Çölyak’a bağlı olmayan gluten hassasiyeti görülebilir ve sorunlara yol açabilir.

Bu sorunlardan en yaygın olanları aşağıda sıralanmıştır.

1-Şişkinlik:

Şişkinlik, yemekten sonra karnın şişmesi ve gaz dolması ile olur. Bu durum çok yaygındır ve birçok açıklaması olabilir, bunun dışında gluten intoleransı belirtisi de olabilir.

Aslında şişkinlik hissi glutene duyarlı veya gluteni tolere edemeyen insanların en sık yaşadığı şikayetlerinden biridir.

Bir çalışmada, çölyak dışı gluten hassasiyetinden şüphelenen kişilerin %87’sinde şişkinlik yaşandığı görüşmüştür.

2-İshal, Kabızlık ve Kötü Kokulu Dışkı:

Bazen ishal ve kabızlık normaldir, fakat düzenli olarak bu durumun olması endişeye sebep olur. Sürekli olarak devam ederse gluten intoleransı akla gelebilir. Devam eden bu durum bağırsak zarına zarar verir ve zayıf besin emilimine neden olur. Çölyak hastalığı olan kişiler, gluteni yedikten sonra bağırsakta iltihaplanma yaşarlar.

Glutene duyarlı bireylerin % 50’sinden fazlası düzenli olarak ishalken ,% 25’inde kabızlık görülür.

Ayrıca, çölyak hastalığı olan bireylerde, zayıf besin emilimine bağlı olarak soluk ve kötü kokulu dışkılama görülür.

Sık sık görülen ishal; elektrolit kaybı, dehidrasyon ve yorgunluk gibi bazı önemli sağlık sorunlarına neden olabilir.

3-Karın Ağrısı:

Karın ağrısı, gluten intoleransının en yaygın görülen semptomudur.

Gluten intoleransı olan bireylerin % 83’ü gluten tükettikten sonra karın ağrısı ve huzursuzluk yaşar.

4-Baş Ağrısı:

Birçok kişide bağ ağrısı ve migren görülebilir. Batı nüfusunun% 10-12’sinde bu durum düzenli olarak görülür. İlginçtir ki, yapılan çalışmalar; glutene hassas kişilerin migrene diğerlerine göre daha fazla eğilimli olabileceğini göstermiştir. Belli bir nedeni olmadan düzenli baş ağrısı ya da migren şikayetiniz varsa, gluten’e karşı hassas olabilirsiniz.

5-Yorgunluk Hissi:

Yorgunluk hissi çok yaygındır ve genellikle herhangi bir hastalığa bağlı değildir. Bununla birlikte, sürekli yorgunluk hissi varsa, altta yatan bir sebep olasılığını araştırmalısınız.

Gluteni tolere edemeyen kişiler, özellikle gluten içeren yiyecekleri yedikten sonra, yorgun ve bitkin hissetmeye yatkındır.

Yapılan çalışmalarda da, glutene hassas olan bireylerin% 60-82’sinde yorgunluk yaşadığını göstermiştir.

Ayrıca, gluten intoleransı da demir eksikliği anemisine neden olabilir. Bu da daha fazla yorgunluğa ve enerji eksikliğine neden olacaktır.

6-Cilt Sorunları:

Gluten intoleransı cildi de olumsuz yönde etkileyebilir. Ciltte kabarcıklar oluşmasına neden olan Dermatitis Herpetiformis adı verilen cilt rahatsızlığı, çölyak hastalığının bir belirtisidir. Bu hastalığa sahip olan bireylerin hepsi glutene duyarlı fakat sadece %10’dan azında çölyak hastalığını belirten sindirim problemleri görülüyor.

Ayrıca, glutensiz bir diyet yaparken diğer bazı deri hastalıkları düzelme göstermiştir. Bunlar arasında;

  • Sedef hastalığı: Derinin kıvrımlanması ve kızarmasıyla karakterize, cildin iltihaplı bir hastalığı.
  • Alopesi areata: Yara izi bırakmayan saç dökülmesi olarak kendini gösteren bir otoimmün hastalıktır.
  • Kronik ürtiker: Soluk merkezlerle tekrarlayan, kaşıntılı, pembe veya kırmızı lezyonlarla karakterize cilt rahatsızlığıdır.

7-Depresyon:

Depresyon, her yıl yetişkinlerin yaklaşık% 6’sını etkiler. Sindirim sorunlarına sahip insanlar sağlıklı bireylere kıyasla hem endişe hem de depresyona daha eğilimli olmaktadır. Bu durum özellikle çölyak hastalığı olan kişilerde daha yaygındır.

Gluten intoleransının depresyona neden olabileceği hakkında birkaç teori var. Bunların arasında;

  • Anormal serotonin seviyeleri: Seratonin hücrelerin iletişim kurmasını sağlayan bir nörotransmitterdir. Çoğunlukla mutluluk hormonu diye tanınır. Bu hormonun miktarının azalması depresyon ile ilgilidir.
  • Gluten exorphins: Bu peptitler, bazı gluten proteinlerinin sindirimi sırasında oluşur. Depresyon riskini artırabilecek merkezi sinir sistemine müdahele edebilirler.
  • Bağırsak Mikrobiyatasında Değişiklikler: Artmış miktarda zararlı bakteri ve azalmış miktarda faydalı bakteri merkezi sinir sistemini etkileyebilir bu da depresyon riskini arttırır.

Birçok çalışma; gluten intoleransı olan depresif  bireylerin, sindirim semptomları çözülmese dahi kendilerini daha iyi hissetmek için glutensiz diyet yapmak istediklerini göstermiştir.

Bu çalışma sonucu, gluten maruziyetinin, sindirim bozukluklarına bakılmaksızın, depresyon duygularını baskılayacağını düşündürmektedir

8-Açıklanamayan Kilo Kaybı:

Beklenmedik bir kilo değişimi sıklıkla endişe kaynağıdır. Çeşitli sebeplerden kaynaklansa da açıklanamayan kilo kaybı, tanı konulmamış çölyak hastalığının ortak bir yan etkisidir.

Yapılan bir çalışmada çölyak hastalığı olan hastaların, üçte ikisi altı ay içinde kilo vermiş ve teşhislerini sürdürmüştür.

Kilo kaybı zayıf besin emilimi ile birleştiğinde çeşitli sindirim belirtilerini açığa çıkarır.

9-Demir Eksikliği Anemisi:

Demir eksikliği anemisi dünyadaki en yaygın besin eksikliğidir, Amerikan kadınlarda görülme olasılığı %5, erkeklerde %2’dir.

Demir eksikliği, düşük kan hacmi, yorgunluk, nefes darlığı, baş dönmesi, baş ağrısı, soluk cilt ve zayıflık gibi semptomlara neden olur.

Çölyak hastalığında, kalın bağırsaktaki besin emilimi zayıflar ve bu da yiyeceklerden emilen demir miktarında azalmaya neden olur.

Son yıllarda yapılan araştırmalar, demir eksikliğinin hem çölyak hastalığı olan çocuklarda hem de erişkinlerde önemli olabileceğini düşündürmektedir.

10-Anksiyete-Kaygı:

Endişe dünyadaki insanların% 3-30’unu etkileyebilir.

Bu endişe, sinirlilik, huzursuzluk ve sıkıntı duygularını içerir. Dahası, genellikle depresyon ile el ele gider. Gluten intoleransı olan bireyler, sağlıklı bireylere göre kaygı ve panik bozukluklarına daha yatkın gibi görünmektedir.

Ek olarak bir araştırma; kendinden rapor edilen gluten duyarlılığına sahip bireylerin% 40’ına kadar düzenli olarak kaygı yaşadıklarını ortaya koydu.

11-Otoimmün Rahatsızlıklar:

Çölyak hastalığı, gluteni tükettikten sonra bağışıklık sisteminizin sindirim sisteminize saldırmasına neden olan otoimmün bir hastalıktır.

Otoimmün hastalığa sahip olmak, sizi otoimmün tiroid hastalığı gibi diğer otoimmün hastalıklara daha yatkın hale getirir. Ayrıca, otoimmün tiroid bozuklukları duygusal ve depresif bozuklukların gelişimi için bir risk faktörü olabilir.

Bu, aynı zamanda, tip 1 diyabet, otoimmün karaciğer hastalıkları ve inflamatuvar bağırsak hastalığı gibi diğer otoimmün hastalıklara sahip insanlarda çölyak hastalığını daha yaygın hale getirir.

12-Eklem ve Kas Ağrıları:

Çölyak hastalığının genetik olarak aşırı duyarlı veya fazla heyecan verici bir sinir sistemi olduğuna dair bir teori var. Bu nedenle, kas ve eklem ağrısına neden olan duyu nöronlarını aktive etmek için daha düşük bir eşik olabilirler. Dahası, glutene maruz kalma glutene duyarlı bireylerde iltihaba neden olabilir. Enflamasyon; eklem ve kaslar da dahil olmak üzere yaygın ağrıya neden olabilir.

13-Bacak veya Kol Uyuşması:

Gluten intoleransının bir diğer şaşırtıcı belirtisi, kol ve bacaklarda hissizlik veya karıncalanma gerçekleşen nöropatidir.

Bu durum diyabet ve vitamin B12 eksikliği olan bireylerde görülür. Ayrıca toksisite ve alkol tüketiminden kaynaklanabilir.

Bununla birlikte, çölyak hastalığı ve gluten duyarlılığı olan kişilerin sağlıklı kontrol gruplarına kıyasla kol ve bacak uyuşması yaşama riski daha yüksek gibi görünmektedir.

14-Beyin Sisi:

“Beyin sisi”, açıkça düşünemeyen hissi ifade eder.

İnsanlar unutkan olduklarını, düşünürken zorlandıklarını, bulutlu ve zihinsel yorgunluk yaşadıklarını söylerler.

“Sisli bir zekaya” sahip olmak gluten intoleransının ortak bir semptomudur ve glutene toleranslı bireylerin% 40’ını etkiler.

  • Gluten intoleransı çok sayıda semptomlara sahip olabilir.
  • Bununla birlikte, yukarıdaki listede yer alan belirtilerin çoğunun başka açıklamalara sahip olabileceğini unutmayın.
  • Belli bir nedenden ötürü düzenli olarak bazılarını deneyimlerseniz, diyetinizdeki glutene karşı olumsuz tepkiler verebilirsiniz.
  • Bu durumda, bir doktora danışmalısınız ya da yardımcı olup olmadığını görmek için diyetinizden gluteni geçici olarak çıkarmayı denemelisiniz.

Comments 4

  1. Filiz
    19/12/2018

    Bu yazı sayesinde 3 yıldır kronikleşen ürtiker rahatsızlığımın sebebini anladım ve ekmeği bırakarak bu sorunumdan kurtuldum çok çok teşekkür ederim.

    1. Emre Uzun
      06/01/2019

      Yorumlarınız için bizde teşekkür ederiz filiz hanım.

  2. Havva
    23/05/2021

    5 yıldır kabızlık problemim var. Genel cerrah ve dahiliye gittim çözüm bulamadım. 2 hafta önce glutenin kabızlık yaptığını öğrendim. Glutensiz beslenmeye başladım. İnş kabızlık sorunum geçer.

    1. Uzman Diyetisyen Emre Uzun
      28/05/2021

      Normalde gluten kabız yapmaz. Gluten dokunsa ishal yapar. Doktora danışabilirsiniz dilerseniz bu konuda.

Bir yorum Yaz