Detoks Nedir?
Detoks diyetleri genellikle vücudumuzdaki toksinleri yok etmek için tasarlanmış kısa süreli diyetlerdir. Tipik bir detoks diyeti, kısa süreli açlık süresinin ardından sıkı bir meyve, sebze, meyve suları ve su diyetini içerir. Bazen bitkisel otlar, çaylar, takviyeleri de içerebilir.
Detoks Diyeti İle Amaçlanan Nedir?
Detoks diyetleri sağlığınıza yardımcı olabilmeyi amaçlar. Detoks diyeti çevresel toksinlerden kaçınmayı, egzersiz yapmayı, besleyici yiyecekler yemeyi, taze meyve ve sebze suları, smoothi ve su içmeyi, tuzlu su veya limon suyu gibi yalnızca belirli sıvıların içilmesini, stresi sınırlandırmayı ve rahatlamayı, alkol, kahve, sigara ve rafine şekeri tamamen ortadan kaldırmayı amaçlar.
Kilo Kaybı Üzerine Etkileri
Çok az sayıda bilimsel çalışma, detoks diyetlerinin kilo kaybını nasıl etkilediğini araştırmıştır. Bazı insanlar hızlıca çok kilo kaybederken, bu etki yağdan ziyade sıvı ve karbonhidrat depolarının kaybından kaynaklanıyor gibi görülmüştür. Bu ağırlık genellikle hızlı bir şekilde geri kazanılmıştır. Yapılan bir araştırmada bu diyetin vücut ağırlığını, BKİ, vücut yağ yüzdesini, bel kalça oranını, bel çevresini, iltihap izlerini, insülin direncini ve dolaşımdaki leptin seviyelerini önemli ölçüde azalttığı görülmüştür. Fakat detoks diyeti ciddi kalori kısıtlaması içerdiğinden metabolik sağlıkta kilo kaybına ve iyileşmelere neden olabilir ancak uzun vadede kilo korumaya yardımcı olma olasılığı düşüktür.
Detoksların Olumsuz Etkileri
Bazı detoks diyetleri şiddetli kalori kısıtlaması içerir. Kısa süreli açlık ve sınırlı kalori alımı yorgunluk, sinirlilik ve kötü nefes alımıyla sonuçlanabilir. Uzun süreli açlık, enerji, vitamin ve mineral eksikliklerinin yanı sıra elektrolit dengesizliği ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Ayrıca, bazen detoks sırasında önerilen kolon temizleme yöntemleri dehidratasyona, krampa, şişkinliğe, mide bulantısına ve kusmaya neden olabilir. Bazı detoks diyetleri, takviyeler, müshiller, diüretikler ve hatta su aşırı doz riski oluşturabilir. Bu risklerden dolayı uzmanlara danışmadan detoks veya kalori kısıtlayıcı rejimler yapılmamalıdır. Risk altındaki popülasyonlar arasında çocuklar, gençler, yaşlılar, yetersiz beslenenler, hamile veya emziren kadınlar , diyabet, yeme bozukluğu sorunları olan insanlar bulunmaktadır.
Detoks Gerçekten Etkili Midir?
Detoks diyetleri günümüzde çok popüler olmakla beraber bu diyetlerin kanı temizlediği ve vücuttaki zararlı toksinleri yok ettiği iddia edilmektedir. Fakat bunu nasıl yaptıkları, hangi spesifik bileşikleri ortadan kaldırdıkları ve hatta etkili olup olmadıkları kesin değildir. Obezite, sindirim sorunları, otoimmün hastalıklar, iltihaplanma, alerji, şişkinlik ve kronik yorgunluk gibi çeşitli sağlık sorunlarına da yardımcı olduğu iddia edilmektedir. Ancak detoks diyetleri üzerine yapılan insan araştırmalarının eksik olduğu ve var olan çalışmaların önemli derecede hatalı olduğu bildirilmektedir. Bazı araştırmalara göre detoks diyetleri sırasında ve sonrasında daha odaklı ve enerjik hissettiğini bildiren kişiler olmuştur. Bu iyileştirilmiş durum işlenmiş gıdaları, alkolü ve diğer sağlıksız maddeleri diyetten çıkarılmasından kaynaklanıyor olabilir. Daha önce eksik olan vitamin ve mineralleri de detoks ile alıyor olabilir. Bununla birlikte, birçok insan detoks döneminde çok iyi hissetmediğini de bildirmiştir.
Detoks diyetleri cazip gelmekle birlikte, yararlarının toksinlerin yok edilmesiyle ilgisi yoktur, aksine çeşitli sağlıksız yiyecekleri kişinin beslenmesinden kaldırılmasıyla ilgilidir. Potansiyel olarak sağlıklı beslenmek ve yaşam tarzınızı iyileştirmek , beslenmeyi çeşitlendirip metabolizma hızının çok altına indirmeden beslenmek daha doğru olabilir.