Candida/Kandida Nedir?

  Kandida, insan vücudunda yaygın olarak bulunan bir mantar türüdür. Bağırsak mikroflarasında yararlı bakteriler ile birlikte denge halinde yaşamaktadır. Ancak yanlış antibiyotik kullanımı, basit şeker içeriği yüksek diyetlerle beslenmek, stres gibi bazı unsurlara bağlı bu denge bozulmaktadır ve kandida sayısını arttırmaktadır. Bağışıklığın bozulduğu bu dengesiz durumlarda; kandida, dokulara giderek enfeksiyona neden olmakta ve hızla yayılmaktadır. Bu durum kilo alınımına, depresyona ve pek çok sağlık sorunlarına neden olmaktadır.

 

Kandida Enfeksiyonunun Belirtileri

• Mide bulantısı
• Şişkinlik, kabızlık veya ishal
• Kronik yorgunluk
• Egzama veya kızarıklık gibi cilt sorunları
• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
• Sinirlilik ve ruh hali değişimleri
• Kaygı veya depresyon
• Eklem ağrısı

 

Kandida Enfeksiyonunda Risk Faktörleri

• Rafine karbonhidrat ve şeker açısından zengin bir diyet
• Yüksek alkol tüketimi
• Yüksek stres seviyeleri
• Mikrobiyatadaki dengesizlik
• Doğum kontrol hapları veya antibiyotikler
• Bir diabetes mellitus teşhisi
• Zayıf bir bağışıklık sistemi

 

Kandida Diyeti Nedir?

  Candida diyeti; candida mantarlarının aşırı çoğalması ile ortaya çıkan semptomları azaltmak için uygulanan bir diyettir. Candida tedavi planındaki temel unsur; şeker, glüten, alkol, bazı süt ürünleri ve zararlı katkı maddelerini yasaklarken, düşük şeker içeren meyveler, sağlıklı yağlar, nişastalı olmayan sebzeler ve tahıl grubu gibi glütensiz yiyeceklerin tüketimine teşvik edilmektedir.

 

Kandida Diyetinde Tüketebilecek Besinler

• Düşük şekerli meyveler: Limon, misket limonu, çilek (az miktarda yenebilir).
• Nişastalı olmayan sebzeler: Kuşkonmaz, Brüksel lahanası, lahana, brokoli, karalahana, kereviz, salatalık, patlıcan, soğan, ıspanak, kabak, domates ve salatalık.
• Glütensiz tahıllar: Darı, kinoa, yulaf kepeği ve karabuğday.
• Yüksek kaliteli protein: Tavuk, yumurta, somon, hindi ve sardalya
• Sağlıklı yağlar: Avokado, zeytin, rafine edilmemiş hindistancevizi yağı, keten tohumu yağı, sızma zeytinyağı ve susam yağı.
• Bazı süt ürünleri: Tereyağı, organik kefir veya sade yoğurt.
• Yağlı tohumlar: Badem, ayçiçeği çekirdeği, hindistan cevizi veya keten tohumu.
• Baharatlar: Karabiber, tuz, tarçın, dereotu, sarımsak, zencefil, kekik, biberiye, kırmızıbiber, zerdeçal.
• Çeşniler: Elma sirkesi, hindistan cevizi aminosu ve lahana turşusu.
• Şekersiz tatlandırıcılar: Stevia, eritritol ve ksilitol.
• Kafeinsiz içecekler: Bitkisel çaylar, hindiba kahvesi, badem sütü, hindistancevizi sütü (katkı maddesi içermeyen) ve limon suyu.

 

Kandida Diyetinde Tüketilmesi Yasaklı Olan Besinler

• Yüksek şekerli meyveler: Muz, hurma, kuru üzüm, üzüm ve mango.
• Gluten içeren tahıllar: Buğday, çavdar, arpa.
• Bazı etler: salam, sosis, sucuk gibi işlenmiş etler ve çiftlikte yetiştirilmiş balıklar
• Rafine sıvı ve katı yağlar: Kanola yağı, soya yağı, ayçiçek yağı veya margarin.
• Çeşniler: Ketçap, soya sosu, beyaz sirke, barbekü sosu, yaban turpu veya mayonez.
• Bazı süt ürünleri: Peynir, süt ve krema.
• Şeker ve yapay tatlandırıcılar: Aspartam, agave şurubu, şeker kamışı, mısır şurubu, bal, akçaağaç şurubu, pekmez ve sofra şekeri.
• Küf bakımından daha yüksek kuruyemiş ve tohumlar: Yer fıstığı, kaju fıstığı, ceviz ve Antep fıstığı.
• Kafein, alkol ve şekerli içecekler: Kafeinli çaylar, kahve, enerji içecekleri, soda, meyve suyu, bira, şarap veya alkollü içecekler.
• Katkı maddeleri: Nitratlar veya sülfatlar.

 

Örnek Kandida Diyeti

Kahvaltı:        

– 1 fincan bitki çayı

– 1 adet haşlanmış yumurta veya 1 yumurta ile yapılmış dereotlu omlet

– bol söğüş sebze ve yeşillik 

– 6-7 adet zeytin  veya çeyrek avokado

-1 ince dilim karabuğday ekmeği 

 

Ara:

-1 fincan yeşil çay 

2-3 adet bütün ceviz 

 

Öğle:            

– 100-150 g ızgara et/balık  

– Buharda veya haşlama sebze (Brokoli, brüksel lahanası, kabak, ıspanak vb. üzerine bolca limon)

– 1 kase yoğurt (1 tk çörek otu ilaveli) 

 

Ara:             

-4 adet karabuğday patlağı+1 fincan bitki çayı 

 

Akşam:          

– 1 küçük tabak sebze yemeği (nişasta içeriği düşük olan sebzeler ile) 

– 4 yemek kaşığı haşlanmış kinoa veya karabuğday ilaveli bol yeşillikli salata (1 yemek kaşığı  zeytinyağı ile)

– 1 kase dereotlu cacık 

 

Ara: 

-15 adet çiğ badem veya fındık 

 

Genel olarak, bu diyet iltihabı azaltmak ve bağırsaklarınıza fayda sağlayabilecek ve zamanla kandida riskini azaltabilecek sağlıklı yiyecekleri dahil etmek için tasarlanmıştır.   Bağırsakta candida büyümesi olan 120 kişide yapılan 3 aylık bir çalışmada, diyet değişikliklerinin, diyetlerini değiştirmeyenlere kıyasla dışkıdaki kandida mayası sayısını önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir.  Başka bir çalışmada, sağlıklı insanlarda yüksek şekerli diyet öncesinde, sırasında ve sonrasında kandida büyümesini incelenmiştir. Araştırmacılar, yüksek şekerli bir diyetin candida büyümesi üzerinde sınırlı bir etkiye sahip olduğu bulmuştur. Diğer bir olumsuzluk ise diyetin katılığıdır. Bu diyette şeker, glüten, çoğu meyve, nişastalı sebzeler, bazı etler, kuruyemişler, tohumlar ve kafein yasaklanmıştır. Bu nedenle, bu beslenme tarzına uyum sağlamak zordur ve katı kurallar içermektedir. Şu anda candida diyetinin etkinliğini destekleyen güçlü bir kanıt yoktur. Diyet genel olarak sağlıklı olsa da, tavsiyelerinin çoğu bilimsel önerilere dayanmamakta olup daha çok çalışmaya ihtiyaç vardır.

Hindistan cevizinde bulunan caprilik asitin ki antifungal ve antibakteriyel özellik taşır.  Hindistan cevizi yağı candida da antibakteriyel, antivirütik ve mantara karşı etkili olduğu için çok faydalıdır. Kandida diyetinde günde 1 tatlı kaşığı Hindistan cevizi yağı yutularak veya kahveye eklenerek tüketilebilir. Ancak bireysel olarak yaklaşım önemlidir. Herkeste aynı sonuçları vermemektedir. 

 

Kandida Tespiti İçin Tükürük Testi Gerçek Mi? 

Güncel yayınlar bağırsaklarınızda Kandida (Candida albicans) maya mantarının arttığını basit bir test yardımıyla anlayabileceğimizi ileri sürmektedir. Sabah uyandığınızda aç karnına, dişlerinizi fırçalamadan ve ağzınızı çalkalamadan önce, cam bardağı 2/3’ü kadar içme suyu ile doldurun ve suya tükürün. Bunu 15 dakika izleyin. Eğer tükürük suyun üstünde kalıyorsa, sağlıklı bağırsak florasına sahipsiniz demek oluyor. Eğer tükürük dibe çöküyorsa, saçak gibi aşağıya iniyorsa veya kar yağmış gibi oluyorsa ya da suya rakı konmuş gibi bulanıyorsa kandida maya mantarı bağırsak floranızı bozmuş anlamına geliyor. Peki bu testin geçerliliği var mı? Doğru yöntem nedir?

Candida genellikle teşhis edilmesi zor bir mantardır. Bu yüzden tükürük testi her zaman doğru sonuç vermeyebilir. En doğru sonuç kan testi yöntemiyle elde edilir. Vücut tarafından Candida’nın varlığının algılanmasıyla, ona karşı antikorlar üretilmeye başlanmaktadır. Candida, vücudun ona karşı antikor üreterek gerçekleştirdiği bu saldırıyı spor formunu alarak geçiştirmektedir. Bu doğrultuda; Candida, senelerce kuluçkada bekleyebilmekte ve sonra bir anda tekrar dönüşüm geçirebilmektedir. Candida’nın dallanan bir formu bu süreçte kendini bağırsak duvarına yapıştırarak, duvarın bütünlüğünü parçalamaktadır. Candida’nın çoğunluğu spor halinde olduğu için, vücut bu duruma karşı antikor üretmemektedir.

Candida, bir defa numune alınmasıyla kesin tanısı gerçekleştirilemeyen yapıya sahiptir. Bu sebeple, hastadan alınan kanın içerisinde bulunan bağışıklık hücrelerinin izole edilmesi ve laboratuvar ortamında gerçekleştirilen hücre kültürü teknikleri ile çoğaltılması yöntemi ile Candida tanısı gerçekleştirilebilmektedir. LTT Candida olarak adlandırılan bu yöntem ile klinik şüphe durumlarında kalıcı mantar kolonizasyonu oluşumunun kesin tanısı yapılabilmektedir. LTT Candida yöntemi sonucunda, Candida’ ya karşı olarak artış göstermiş olan immün yanıt, Candida kolonizasyonu olduğuna işaret etmektedir.