Amerika da yapılan bir çalışmada 78 milyon obez ve morbid obez arasından 6 milyondan fazla bireyin çocukluklarında fiziksel, sözlü ve/veya cinsel tacize maruz kaldığı gözlemlenmiştir. Travmatik olaylar obezite için başlangıç noktası olabilir. Boşanma yoluyla veya ölümle ilişkili bir ebeveynin kaybı, alkolik bir ebeveyn, akıl hastası bir aile üyesiyle birlikte yaşamak, tecavüz veya saldırıya uğramak travmatik başlangıç noktalarına örnektir.
Sizce Aşırı Yeme Davranışı Sorun Mu? Çözüm Mü?
Obez birey yemek yemeye bir sorun değil, çözüm olarak bakar. Bir süre sonra yemek yemek onlar için; geçici bir kaçış, kötü anılardan, utançtan, suçluluktan veya stresten kurtulma yöntemi haline geliyor. Tabii ki yemek yemek onların bu duygularını bastırmasına yardımcı olurken obezitenin hayatı tehdit edici ve rahatsız edici yanlarını görmezden gelmeyi tercih ediyorlar.
Sadece Diyet Ve Egzersiz Yeterli Olmayabilir
Obez insanlar için diyetler, beslenme danışmanlığı ve egzersiz bir yere kadar etkilidir fakat bir yerden sonra ağırlık kaybı sağlanamadığında kişinin psikolojik tahlili yapılmalıdır. Bunun için kişinin çocukluğuna inilmeli ve yaşadığı ilk travmatik olaya odaklanılmalıdır. Kişinin önce psikolojisi daha sonra vücudu iyileştirilmelidir.
Çocuk İstismarı Ve Obezite
Çocukken istismara uğramış obezite hastası bireylerin sağlık durumlarının incelendiği bir çalışma yapılmıştır. Çalışmada “kilo verme kliniğindeki” 1500 kişi incelenmiştir. 1500 kişinin %55’i programı tamamlamadan ayrılmıştır. Programı tamamlayanlar ise ya kilo almışlar ya da sabit kilolarında kalmışlardır. Çalışmada incelenen her bir çocukta bulunan iki tane ortak nokta tespit edilmiştir.
Tespit Edilen Ortak Noktalar Şunlardır:
- Katılımcıların hiçbiri şişman doğmamıştır. Hepsi doğduğunda normal doğum ağırlığında veya normal doğum ağırlığının altında doğmuştur.
- Bireylerin ağırlıkları uzun yıllar boyunca değişime uğramamıştır.
Travmalı bireylerin kilo artışları aniden ve stabilize olmuştur. Kilo verdiyseler de haftalar ya da aylar içinde çoğu zaman daha fazlasını geri kazanmışlardır. Çalışma sonucunda araştırmacılar obez insanların fazla kiloları sorun etmediğini gözlemlemiştir. Hatta birçoğu için bu bir çözümdü ve mutluluk sebebiydi.
İnsan Neden Bilerek Hata Yapar?
İnsanların davranışları ve hastalıkları her zaman birbiriyle yakından ilişkili olmuştur. Mesela çok uzun süre alkol kullanan birinin ileride karaciğer hastası olması veya çok aşırı yemeye bağlı kilo alımının diyabete yol açması. Ancak yıllardır doktorların ve sağlık uzmanlarının anlamadığı şey, insanların kendileri için kötü olduğunu bile bile neden alkol alımına veya aşırı yemeye devam etmeleridir. Yapılan her bir sağlıksız davranışın altında farklı bir psikolojik neden yatıyordur.
ACE Çalışması Nedir?
Adverse Childhood Experiences Study, kısaca ACE çalışması olarak adlandırılır. Olumsuz çocukluk deneyimleri çalışması anlamına gelmektedir.
ACE Skoru Ne Anlama Gelir?
Araştırmacılar, bireylerin kronik hastalık riskinizi öğrenebilmesi için ACE skoru buldurlar. Her travma türü için bir puan alırsınız. ACE skorunuz ne kadar yüksek olursa, psikolojik ve fizyolojik sağlık sorunlarınız da o kadar yüksek olur.
ACE Skoru 4 Veya Daha Fazla Olduğunda:
| Hastalık | Risk Artışı (%) |
| Kronik akciğer hastalığı | %390 |
| Hepatit | %240 |
| Depresyon | %460 |
| İntihar | %1220 |
Çocukluk Travmaları Kronik Hastalıklara Yol Açabilir
Araştırmayı yapan nörobiyologlar, çocukluk travmasının neden kronik hastalığa yol açabileceğini keşfediyorlardı. Yaşanılan olumsuz deneyimler toksik strese ve stres hormonlarının sürekleri salınmasına neden olur. Bu durum çocuğun gelişmekte olan beynine zarar verir.
Toksik stresli çocuklar hayatlarını kavga veya korku haliyle yaşarlar. Dünyaya sürekli bir tehlike yeri olarak tepki verirler. Beyinleri stres hormonlarıyla aşırı yüklenmiş olduğu için birçok ortama uyum sağlamakta güçlük çekerler. Başarısızlık, hayal kırıklığı ve stres bu bireyleri alkol, tütün veya yiyeceklere yönlendirir. Bu başa çıkma yöntemlerini sorun olarak görmezler. Aksine depresyon, kaygı, öfke, korku ve stresten kurtulmanın bir yolu olarak görürler. Yani bu durum onlar için bir sorun değil bir çözümdür.
İstismar Sonrası Stres Bozukluğunu Kontrol Altına Alabilmek İçin Öneriler
Destek Alın:
Bu uzun sürece güzel bir başlangıç yapmak için bir sağlık uzmanından yardım alın.
Fiziksel Aktivitenizi Artırın:
Haftada en az 90 dakika boyunca aerobik yapmak depresyon riskinizi azaltmaya ve uyku kalitenizi arttırmaya yardımcı olur.
Sosyalleşin:
Sosyalleşmek iyileşmenize yardımcı olur. Bir arkadaşınızı sinemaya veya tiyatroya davet edebilirsiniz. Yalnız kaldığınız zamanlarda eski bir dostunuzu sadece sohbet etmek için arayabilirsiniz. Yeni insanlarla tanışmanız ve hobilerinize yönelmeniz için bir kursa yazılabilirsiniz. İç sesiniz evde yalnız kalmak istiyor olsa bile sosyalleşmeye ve iyileşmeye devam edin!
Beslenmenize Dikkat Edin:
- Sebze, meyve, protein, karbonhidrat ve yağ alımınızı her zaman dengede tutun.
- Öğün atlamayın.
- Alkol, tütün ve uyuşturucu maddelerden kaçının.
- Rafine şeker tüketiminizi mümkün olduğunca azaltın. Kan şekerini dengeleyici kompleks (kuru baklagiller, tam tahıllı ürünler vs.) karbonhidrat tüketiminizi artırın.
- Sinir sisteminizin çalışmasında etkin rol oynayan B vitaminlerinin tüketiminizi arttırın (ceviz, badem, fındık gibi yağlı tohumlar, koyu yeşil yapraklı sebzeler).
- Kafein tüketiminizi sınırlandırın.
- Su tüketiminizi artırın.
- Şekerli besinler, cips, gazlı içecekler gibi kötü alışkanlıklarınızın yerine süt, yoğurt, sütlü tatlılar, meyve gibi daha sağlıklı tercihlerde bulunun.
Dinlenmeyi İhmal Etmeyin:
Verimli bir uyku aldığınızdan emin olun. Uykunun yanı sıra gevşeme teknikleriyle de (meditasyon, yoga, derin nefes egzersizleri, yatıştırıcı müzikler vs.) stresinizi azaltın.